De aankondiging dat een grote onderwijsdemonstratie in Utrecht niet kon doorgaan vanwege ongespecificeerde veiligheidsredenen, heeft geleid tot een snelle reactie vanuit de Tweede Kamer. Negen politieke partijen (GroenLinks-PvdA, de SP, het CDA, JA21, ChristenUnie, Volt, de Partij voor de Dieren, DENK en D66) hebben zich verenigd tegen dit besluit. “Dat kunnen we natuurlijk niet laten gebeuren”, was de gezamenlijke reactie van de partijen toen het nieuws gisteren bekend werd, zei D66-Kamerlid Jan Paternotte aan het begin van de bijeenkomst. 

NSC: een vreemde actie in de Tweede Kamer 

Coalitiepartijen zijn juist chagrijnig over het feit dat deze bijeenkomst werd georganiseerd in het Tweede Kamergebouw. Dat is hiervoor niet bedoeld, aldus NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger, die de actie ziet als een protest, en niet als bijvoorbeeld lobby. “Mijn overtuiging is altijd geweest dat we in de Tweede Kamer niet demonstreren. Organisaties hebben doorgaans de keuze om een petitie aan te bieden of om buiten de Kamer te demonstreren. Ik vind het een vreemde actie dat er een demonstratie in een commissiezaal wordt georganiseerd. Ik betwijfel of we dezelfde rechten zouden toestaan aan alle organisaties in Nederland”, liet zij optekenen 

Niemand van de coalitiepartijen was aanwezig om te horen hoe de Utrechtse hoogleraar Ingrid Robeyns een waarschuwing uitte aan het adres van de Utrechtse burgemeester na het afblazen van de demonstratie in Utrecht. “Hier is nog niet het laatste woord over gezegd”, aldus Robeyns.  

Overigens werd in Utrecht alsnog geprotesteerd door duizenden studenten. Op 25 november zal een groot gezamenlijk protest plaatsvinden, ditmaal op het Malieveld.  

Onnodig, onverstandig, onwenselijk en niet legitiem 

Robeyns wees op drie grote zorgen: de positie van studenten die onder druk staat door stress en geldzorgen, wetenschappers die hun werk niet meer goed kunnen doen, en de bredere impact op Nederland. “Nederland heeft deze kennis verdomd hard nodig, zodat we een welvarend land kunnen blijven met een sterke democratie en een robuuste rechtsstaat”, benadrukt Robeyns. Ze hekelt de voorgenomen bezuinigingen van meer dan 1 miljard euro, die volgens haar “onnodig, onverstandig, onwenselijk en niet legitiem zijn.” 

Kabinet Schoof stelt de verkeerde prioriteiten, vindt Robeyns. “Deze regering doet erg weinig aan de bestaanszekerheid en geeft aandeelhouders en mensen met grote vermogens meer dan 1 miljard belastingvermindering. Dat levert het land helemaal niets op.Integendeel, kennis levert de economie en de samenleving heel veel op. 

Daarom is dit niet gewoon een bezuiniging, maar dit is een aanval van de regering Schoof op jongeren die willen studeren, op wetenschappers en op docenten.” 

Bestuurlijke ongehoorzaamheid bij bezuinigingen 

De Utrechtse hoogleraar Filosofie had namens WOinActie ook een verzoek aan het adres van de universiteitsbestuurders. “Wij roepen onze universitaire bestuurders op om deze bezuinigingen niet uit te voeren. Wij verwachten van jullie moreel en politiek leiderschap. Wij willen bestuurders zien die zich verzetten tegen deze aanvallen, in plaats van de aanvallen te gaan opvangen en uitvoeren. Wij vragen jullie om bestuurlijke ongehoorzaamheid.” 

Deze oproep kon op applaus rekenen vanuit de zaal. Die werd verder in vervoering gebracht door oud-vakbondsman Maurice Limmen, de huidige voorzitter van de Vereniging Hogescholen. Limmen uitte scherpe kritiek op de voorgestelde langstudeerboete. “De plannen rondom de langstudeerboetes hebben de schade al aangericht”, waarschuwde hij, waarbij hij verwees naar studenten die afzien van een bacheloropleiding uit angst voor studievertraging. 

Het helpt ons niet 

Inmiddels wordt in het kabinet besproken om de langstudeerboete in te wisselen voor een algehele verhoging van het collegegeld. Dat ziet de voorman van het hbo niet zitten. “Het helpt ons niet als het alternatief een algehele verhoging van het collegegeld wordt. Kom niet aan met het verhaal van ‘ja, we halen het een beetje van tafel’ of ‘er komen uitzonderingscategorieën’”, zei hij.Uiteindelijk leidt het tot een bezuiniging op het onderwijs voor diezelfde studenten. Dus ik zeg: helemaal van tafel, helemaal van tafel de langstudeerboete.” 

Limmen uitte ook kritiek op de bezuinigingen op internationale studenten in het hbo. Die groep is namelijk bescheiden en stabiel in omvang. “Onze 8 procent buitenlandse studenten is al jarenlang stabiel”, en het hbo heeft al maatregelen genomen, benadrukte Limmen. “We hebben al aangegeven dat we het voor de toekomst keurig beperkt en beheerst houden met de internationale studenten.” Zijn oproep was hier wederom: “Alsjeblieft, haal het van tafel, haal het van tafel.” 

Desastreuze bezuinigingen 

De VH-voorzitter besloot zijn toespraak met een blijk van solidariteit richting, met de protesterende studenten en docenten in het hele land, die massaal meekeken via een livestream. “Wij zien jullie staan in Leiden, wij zien jullie staan in Utrecht, wij zien jullie staan in Groningen. Wij zijn solidair, staan met elkaar voor een goede zaak, en samen gaan we door totdat die plannen van tafel zijn.” 

De voorzitter van koepelorganisatie Universiteiten van Nederland, Caspar van den Berg, sprak zijn teleurstelling uit over het feit dat hij vandaag in de Tweede Kamer was, en niet in Utrecht. “Wij vinden het verschrikkelijk dat deze demonstratie niet door kan gaan, maar ons protest gaat wel door”, benadrukte hij, verwijzend naar de duizenden studenten en medewerkers die van plan waren te demonstreren tegen wat hij noemt “de desastreuze bezuinigingen op onderwijs en onderzoek.” 

Minder kansen, minder toekomst 

Van den Berg schetste de verstrekkende gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen. “Meer dan 1 miljard bezuinigen op onderwijs en wetenschap betekent minder wetenschappers, minder onderzoek, minder kansen voor studenten, minder toekomst,” 

Hij benadrukt bovendien de eenheid binnen de universitaire gemeenschap. “Als universiteitsbestuurders staan wij zij aan zij met studenten, staf en wetenschappers tegen deze aanslag van het kabinet.”  

The post ‘Bestuurders moeten deze bezuinigingen niet doorvoeren’  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht ‘Bestuurders moeten deze bezuinigingen niet doorvoeren’  verscheen eerst op ScienceGuide.

Minister Bruins wil het wetsvoorstel Internationalisering in Balans verder aanscherpen, schreef hij onlangs aan de Tweede Kamer. Er komt minder ruimte voor uitzonderingen om toch Engelstalig onderwijs aan te bieden in de bacheloropleidingen, en beheersing van de Nederlandse taal moet een nadrukkelijker onderdeel worden van deze wet. De minister streeft hiermee naar een bezuiniging van 293 miljoen euro door de instroom van internationale studenten te beperken. Bovendien hoopt hij dat meer internationale studenten na afstuderen in Nederland blijven omdat ze de Nederlandse taal beter beheersen. 

Verschillende fracties in de Tweede Kamer, waaronder GroenLinks-PvdA, D66 en CDA, vragen de minister om opheldering over de voorgenomen structurele bezuiniging van 293 miljoen euro vanaf 2026. Volgens berekeningen zou deze bezuiniging leiden tot dertig procent minder internationale bachelorstudenten, wat neerkomt op ongeveer 30.000 studenten in totaal. 

De groei van internationale studenten is al stilgevallen 

De GroenLinks-PvdA-fractie plaatst grote vraagtekens bij de noodzaak van deze wet. ZDe groei van internationale studenten is al grotendeels tot stilstand gekomen, zoals blijkt uit recente instroomcijfers, aldus GroenLinks-PvdA. “Waarom wil de regering ingrijpen in de verantwoordelijkheden van onderwijsinstellingen die zelf al maatregelen kunnen nemen om de overmatige groei te beheersen?”, vragen de fractieleden zich af. 

De partij vraagt zich daarnaast af of het juridisch houdbaar is om van bovenaf te bepalen bij welke vakgebieden de internationale instroom mag groeien. Daarnaast vragen ze naar concrete internationale voorbeelden van vergelijkbare, succesvol functionerende strategieën. 

Twente en Utrecht schrappen nu al banen 

Het wetsvoorstel zal niet tot veel ontslagen leiden, zei de minister eerder. De GroenLinks-PvdA-fractie is verbaasd over die stelling. “Hoe ziet de regering haar reactie dat dit wetsvoorstel niet tot veel ontslagen zal leiden, in het licht van de uitspraak van de voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Twente dat er mogelijk 500 banen zullen verdwijnen?” Ook verwijst GroenLinks-PvdA naar het besluit van de Universiteit Utrecht om zes studies, waaronder Frans en Duits, te schrappen. 

Daarnaast wil GroenLinks-PvdA weten hoe de regering denkt om te gaan met internationale docenten en ander personeel met een vast of tijdelijk contract die het Nederlands niet machtig zijn, terwijl er al in 2026 een bezuinigingsopdracht ligt. 

Vragen bij uitvoerbaarheid verplicht Nederlands onderwijs 

D66 blijft op haar beurt bezorgd over de praktische uitvoerbaarheid als internationale docenten verplicht worden om in het Nederlands les te geven. De partij vraagt zich af of het realistisch is om te verwachten dat een internationale docent op academisch niveau kan lesgeven in het Nederlands. 

Het is daarnaast van groot belang om te weten wat de effecten van dit wetsvoorstel zijn alvorens erover gestemd wordt, vindt D66. De fractieleden vragen de regering of zij bereid is een inventarisatie te doen onder internationale docenten om te bepalen of zij overwegen Nederland te verlaten. 

Waarom blijven de masters buiten beschouwing? 

De NSC-fractie heeft zorgen van een andere aard en vraagt zich af waarom masteropleidingen volledig buiten beschouwing blijven bij dit wetsvoorstel, terwijl tachtig procent van deze opleidingen in een andere taal wordt gegeven. “Welke maatregelen vindt de regering gerechtvaardigd om ook in de masterfase balans aan te brengen in het anderstalige aanbod? Zou het masteraanbod niet ook aan een lichte toets anderstalig onderwijs moeten worden onderworpen om de doelmatigheid hiervan te toetsen?”, vraagt NSC. 

Naast een uitbreiding naar masteropleiding bepleit NSC het beperken van de negatieve impact van de wet. Zo vraagt de partij aandacht voor de recente daling van 23,5 procent in het aantal internationale bachelorstudenten aan de Vrije Universiteit Amsterdam. NSC wil van de minister weten of zij op de hoogte is van de oorzaken van deze afname. 

Is het wel wenselijk om te sturen op een daling? 

Fundamentele vragen over de richting van het beleid komen ook aan de orde in de inbreng van NSC. “Is het wel wenselijk om alleen te focussen op een daling van het aantal internationale studenten, of moet het taalbeleid voorop staan?”, vraagt de fractie aan de minister. Ook wijst de fractie op het belang van een genuanceerde aanpak, omdat internationale studenten bij sommige studies juist zeer gewenst zijn. Een specifieke zorg van de NSC-fractie betreft de tekortberoepen. Ze vragen de minister of het niet verstandiger zou zijn als universiteiten actief blijven werven voor Nederlandstalige studies die opleiden voor sectoren waar grote tekorten zijn. 

De oproep tot zelfregie voor instellingen enerzijds en het gelijktijdig aanscherpen van de wet anderzijds klinkt tegenstrijdig, zeggen meerdere fracties. Daarnaast maken ze zich zorgen over de beperkte betrokkenheid van de medezeggenschap bij de besluitvorming over de veranderingen. NSC vraagt zich af hoe de verhouding is tussen de zelfregie van instellingen en de wettelijke kaders, aangezien de samenwerking gepaard gaat met een bezuiniging in plaats van een investering vanuit het Rijk. Ze vrezen dat dit de samenwerking mogelijk zal bemoeilijken. 

Zorgen over grensregio’s 

Uit enkele vragen van de VVD blijkt dat ook daar de zorgen over krimpregio’s toenemen. De VVD vraagt de regering in hoeverre de toets anderstalig onderwijs kan bijdragen aan positieve effecten voor onderwijsinstellingen in krimpregio’s en grensregio’s. De CDA-fractie benadrukt dat de gevolgen per regio sterk kunnen verschillen, vooral voor onderwijsinstellingen in grensregio’s die relatief veel internationale studenten hebben. Ze vragen hoe de minister dit ziet in relatie tot de voorgestelde bezuinigingen.  

D66 wijst op het gebrek aan concrete informatie over de uitwerking van het criterium ‘regionale omstandigheden’. De fractie wil precies weten welke Engelstalige opleidingen binnen de 25-kilometergrens van de landsgrens vallen en dus mogelijk in aanmerking komen voor een uitzonderingsregeling. 

Afhankelijkheid van collegegeld neemt toe 

De ChristenUnie-fractie waarschuwt dat onderwijsinstellingen door deze wet nog afhankelijker worden van collegegeld van niet-EER-studenten om het onderwijs aan Nederlandse studenten te bekostigen. Ze vragen zich ook af of instellingen hierdoor juist actiever internationale studenten moeten gaan werven om financiële tekorten te dichten. 

De minister heeft gezegd dat er geen “verregaande gevolgen” voor de onderwijskwaliteit worden verwacht, schrijft D66. “D66 leest hierin dat de regering mogelijk negatieve effecten voor de onderwijskwaliteit verwacht”, aldus de fractie, die daarom expliciet vraagt of de minister verwacht dat de onderwijskwaliteit bij sommige opleidingen zal dalen. 

The post Zorgen in Kamer over aanscherping Wet Internationalisering in Balans  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Zorgen in Kamer over aanscherping Wet Internationalisering in Balans  verscheen eerst op ScienceGuide.

De Tweede Kamer debatteerde gisteren uitgebreid over de antisemitische rellen tussen Israëlische voetbalsupporters en Amsterdamse jongeren van vorige week donderdag. Ook het onderwijs ter sprake, in het bijzonder universiteiten. Daar wordt al langer actiegevoerd tegen het Israëlische geweld in Gaza. “De voedingsbodem van Hamas-gedachtegoed is gevoed op universiteiten”, zei SGP-leider Chris Stoffer, die recent nog met een grote Israëlische vlag op de Dam stond. “Haatpredikers die de aanslag van 7 oktober verheerlijken, de staat Israël ontkennen en oproepen tot een intifada, kunnen daar vrijuit spreken.” 

Vanuit de Kamer werd een reeks voorstellen gedaan om het demonstratierecht aan banden te leggen op universiteiten. Soms ging dat zelfs het kabinet te ver en werd er gewaarschuwd voor de inperking van de academische vrijheid. 

Demonstreren kan altijd, maar zonder anderen te hinderen 

PVV-leider Geert Wilders, die het debat had aangevraagd, wil dat bezettingen op universiteiten verboden worden. “Demonstreren kan altijd op een nette manier, maar niet waar anderen er hinder van ondervinden: op stations, universiteiten en snelwegen”, aldus Wilders. Hij diende tevens een motie in om de burgemeester van Amsterdam, die het bij Wilders al langer moet ontgelden, te ontslaan vanwege haar ‘lakse’ optreden bij eerdere vernielingen op de UvA door pro-Palestijnse activisten. 

Hoewel Mirjam Bikker van de ChristenUnie geen verbod op demonstraties op universiteiten voorstelde, vroeg zij wel meer maatregelen van het kabinet om studenten van Joodse komaf beter te beschermen. “Wat betekent het als je als Jood dagelijks langs demonstraties loopt waarbij antisemitische leuzen naar je worden geroepen?”, vroeg zij. 

BBB wil straf voor universiteiten bij weren Joodse spreker

BBB-voorvrouw Van der Plas ging nog verder dan Wilders. Zo wil zij dat het kabinet niet langer in gesprek gaat met instellingen die oproepen tot een academische boycot van Israëlische universiteiten. Omdat veel Israëlische onderzoeksinstituten banden hebben met het Israëlische leger, wordt zo’n boycot momenteel door veel actiegroepen op universiteiten bepleit.  

Het weren van Joodse sprekers moet hoger-onderwijsinstellingen zelfs op financiële straffen komen te staan, aldus Van der Plas. “Welke mogelijkheden zijn er om subsidies in te trekken van instellingen die optreden verbieden van Joodse sprekers?”, vroeg zij. 

Minister-president Dick Schoof noemde deze motie een te verregaande inbreuk op de academische vrijheid, en ontraadde de Kamer om ermee in te stemmen. “Bijeenkomsten zijn de verantwoordelijkheid van de instellingen zelf. In verband met de academische vrijheid mengt de minister zich daar niet in. Laat het duidelijk zijn: Holocaustonderwijs is verplicht, en bij strafbare feiten, antisemitisme of discriminatie kan aangifte worden gedaan en zal vervolging plaatsvinden.” 

Organisaties op terreurlijst 

De SGP pleit wil dat organisaties zoals Samidoun, die onlangs uitgenodigd waren op de Radboud Universiteit, op de terreurlijst worden geplaatst. “Zolang organisaties die terreur verheerlijken vrijuit mogen spreken, wordt de antisemitische voedingsbodem gevoed en verder gelegitimeerd”, liet Stoffer optekenen. 

Het kabinet kondigde aan om nog deze week met een taskforce te komen. Daarin zullen ook universiteiten zitting nemen, zei minister van Justitie David van Weel (VVD). “Vrijdag kondigen we een taskforce aan, onder leiding van een gezaghebbende persoon, die samen met universiteiten, openbaar vervoer, culturele instellingen en Joodse organisaties zal overleggen over de zorgen van de Joodse gemeenschap. Dit betreft ook protesten op stations en hoe Nederland omgaat met organisaties zoals Samidoun, gezien de recente weigering van een spreker toegang tot de Radboud Universiteit te verlenen.”  

Deze taskforce zal het kabinet adviseren over de bescherming van mensen met Joodse wortels, ook op universiteiten. 

Stuurgroep voor bestrijding antisemitisme bij universiteiten 

Waar de motie van Van der Plas door de minister-president werd ontraden, kon een SGP-motie die wel op instemming van het kabinet rekenen. Deze motie pleit ervoor om organisaties die gelieerd zijn aan Hamas en op universiteiten spreken, op de sanctielijst voor terrorisme te plaatsen.  

Daarnaast verzoekt de motie het kabinet om “samen met universiteiten een stuurgroep te vormen voor de bestrijding van antisemitisme in het hoger onderwijs, die zich richt op het weren van antisemitische sprekers en activiteiten.” 

The post Kamer en kabinet willen harder optreden tegen antisemitisme op universiteiten  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Kamer en kabinet willen harder optreden tegen antisemitisme op universiteiten  verscheen eerst op ScienceGuide.

Burgemeester Sharon Dijksma heeft in een brief aan de gemeenteraad gemeld dat er “concrete informatie van buiten de stad” is ontvangen waaruit blijkt dat een pro-Palestina-organisatie van plan was de onderwijsdemonstratie te verstoren. Volgens de informatie die Dijksma heeft ontvangen, zou de groep bereid zijn geweld te gebruiken.

“Naar aanleiding hiervan heeft de driehoek direct contact opgenomen met de organisator en geadviseerd om de demonstratie geen doorgang te laten vinden”, schrijft de Utrechtse burgemeester. De organisatoren van landelijke onderwijsdemonstratie (FNV, de Algemene Onderwijsbond en de Landelijke Studentenvakbond) hebben daaraan gehoor gegeven – zij het onder lichte dwang.

Politie drong aan op afgelasten onderwijsdemonstratie

Volgens de AOb drong de politie aan op het afgelasten van de demonstratie. Gebeurde dat niet, dan zou burgemeester Dijkstra de demonstratie verbieden. Bij de manifestatie, die tussen 13:00 en 15:00 uur zou plaatsvinden, werden enkele duizenden demonstranten verwacht.

Actiegroep WOinActie hekelt het aflasten van de demonstratie. “Demonstratierecht is een grondrecht waarmee niet lichtvaardig kan worden omgegaan”, benadrukt de groep. “De afgelasting is onbegrijpelijk omdat de uitleg zich beroept op verder niet nader toegelichte berichten dat een onbekende groep de staking zou ‘kapen’ en daarbij ‘geweld niet zou schuwen’. Op deze manier wordt het onmogelijk om nog grootschalige demonstraties te houden.”

Onderwijsdemonstratie tegen bezuinigingen

Het protest was georganiseerd om te demonstreren tegen de bezuinigingen van het kabinet op onderwijs en onderzoek. De demonstranten zouden vanaf het Moreelsepark naar het Domplein lopen, waar sprekers en muzikale optredens gepland stonden.

“Ik maak mij grote zorgen dat in een tijd waarin het van grote waarde is om je mening te mogen uiten en van mening te mogen verschillen, er personen zijn die anderen onder dreiging van geweld deze vrijheid ontnemen”, schrijft Dijksma in haar brief aan de gemeenteraad.

Protestmars van Palestina-demonstranten

Op sociale media gingen al langer oproepen rond om tijdens dit de landelijke onderwijsdemonstratie ook aandacht te besteden aan het dodelijke geweld in Gaza. Aanvankelijk zouden tegenstanders van het Israëlische geweld een mars houden van de Mariaplaats naar het Moreelsepark, waar zij zich wilden aansluiten bij de landelijke demonstratie tegen bezuinigingen in het hoger onderwijs.

Er verschenen echter ook al berichten waarin universiteiten actiegroepen opriepen om hun boodschap niet te mengen met die van het protest tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs.

De organisatie bezint zich op dit moment op een manier om de enorme zorgen over de bezuinigingen zichtbaar te maken, zo laat de Algemene Onderwijsbond weten. WOinActie zal vanavond met een plan komen.

The post Landelijke onderwijsdemonstratie afgelast wegens dreiging, onbegrip bij WOinActie first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Landelijke onderwijsdemonstratie afgelast wegens dreiging, onbegrip bij WOinActie verscheen eerst op ScienceGuide.

Na veel getouwtrek is besloten dat er volgende week toch een hoorzitting in de Kamer komt om te bespreken wat de bezuinigingen betekenen voor het hoger onderwijs, de wetenschap en het kennis- en innovatiebeleid voor bedrijven. Aanvankelijk voelden coalitiepartijen daar weinig voor, bleek na de brandbrief van UNL en VNO-NCW. 

In aanloop naar de bijeenkomst heeft chipbedrijf NXP een indringende brief aan de Kamer gestuurd. Daarin doet het de oproep om vooral niet te bezuinigen. Omringende landen zoals Duitsland en Frankrijk, maar ook wereldmachten zoals China en de Verenigde Staten, investeren juist in kennis en innovatie, betoogt NXP. 

Toenemende internationale concurrentie 

Nederland dreigt zelfs de sterke internationale positie in de halfgeleiderindustrie te verliezen als er niet snel wordt geïnvesteerd in innovatie en talentontwikkeling. “Nederland speelt een sterke rol in de wereld met zijn halfgeleiderindustrie. Deze sector is van groot belang voor de economie van de toekomst en daarmee voor het Nederlandse verdienvermogen en de brede welvaart”, stelt een recente analyse van de sector. 

“Nederland liep altijd voorop in het opleiden van talent. Maar er is nu zeer sterke concurrentie uit het buitenland”, ziet NXP. “Nederland dreigt achterop te raken bij buitenlandse concurrentie”, concludeert het bedrijf, dat nadruk legt op een langetermijnvisie. “Stabiel beleid en investeren in talent zijn essentieel voor een goed vestigingsklimaat.” 

Risico voor de Nederlandse kennispositie 

De situatie bij NXP Nederland onderstreept het belang van hoogopgeleid talent voor de sector. “Rond de 1900 medewerkers werken in een sterk technische omgeving, waarvan ongeveer 1300 een HBO- of WO-achtergrond hebben. Van de 1100 medewerkers die zich specifiek op R&D richten, heeft 95 procent een HBO- of WO-opleiding”, schetst het bedrijf.  

Het is daarbij zorgelijk dat weinig jongeren kiezen voor een technische opleiding, terwijl de tekorten in de sector dreigen te verergeren door de bezuinigingen van dit kabinet. “Nederland scoort internationaal slecht wat betreft het percentage jongeren dat bètawetenschappen en techniek studeert, terwijl de marktvraag naar deze vaardigheden hoog is”, stelt NXP. “Nederland leidt al minder bètastudenten op dan omliggende landen, en door de bezuinigingen kan dit nog verder afnemen.” 

Inperken internationale studenten groot risico 

De oplossing ligt deels bij internationale studenten, maar ook daarop wil het kabinet een knip zetten. “Internationale studenten zijn in deze sector cruciaal om de beperkte instroom aan te vullen. De combinatie van bezuinigingen en maatregelen die internationale studenten ontmoedigen, vormt een groot risico voor de beschikbaarheid van voldoende talent in de hightechsector.” 

Om de positie van Nederland te versterken, is er een plan om consortia en ecosystemen te bouwen. “Dit willen we doen door samenwerkingsverbanden rondom sleuteltechnologieën op te zetten, gebaseerd op de kracht van kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Denk aan ons initiatief voor semiconductortechnologieën met het consortium ChipNL.” 

Gebrek aan financiering en Europese samenwerking 

Voor dit consortium, waarbij vrijwel de gehele Nederlandse semiconindustrie is betrokken, is echter nog geen financiering beschikbaar vanuit de overheid, wat NXP als een grote belemmering ziet.  

Het gebrek aan financiering heeft volgens NXP directe gevolgen voor Europese samenwerking. “Bij grote Europese projecten, zoals een opvolger van IPCEI Micro-elektronica, mist Nederland dan mogelijk de noodzakelijke nationale (co-)financiering.” 

Oproep tot gerichte investeringen en langetermijnfocus 

Het is dus cruciaal om wel voldoende te investeren, zo schrijft NXP aan de Kamer. “Het Rijk zou zich moeten richten op bepaalde technologieën uit de Nationale Technologie Strategie; stel ambitieuze doelen, investeer en zorg voor ondersteunend beleid.” 

Daarnaast zijn publieke investeringen ook nodig om een hefboomeffect te creëren richting de Lissabon-norm van drie procent van het BBP. Daarover zeggen de ministers van OCW en EZK dat ook het bedrijfsleven over de brug moet komen, maar dat bedrijfsleven verwacht dus evengoed beweging vanuit de overheid. 

 “De hightechsector, en met name de semiconindustrie, investeert veel in R&D. NXP investeert bijvoorbeeld meer dan 16 procent van haar omzet in R&D. Publieke investeringen hebben in de hightechsector daardoor een nog grotere impact. Door publieke innovatiemiddelen beschikbaar te stellen, kunnen er ook extra middelen uit Europese innovatieprogramma’s zoals de Chips Act, Horizon en Digital Europe worden binnengehaald.” 

The post Nederlandse chipsector vreest teloorgang door bezuinigingen op kennis en talent  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Nederlandse chipsector vreest teloorgang door bezuinigingen op kennis en talent  verscheen eerst op ScienceGuide.

Dat toont nieuw onderzoek van de Britse Open University, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Higher Education. Tot nu toe is er weinig aandacht geweest voor de relatie tussen universitair bestuur en de keuze van de onderwijstaal, schrijven de onderzoekers. Eerdere verklaringen voor de groei van Engelstalig onderwijs wezen vooral naar het Bolognaproces en de internationalisering van het hoger onderwijs. De onderzoekers zelf denken dat de neoliberale hervormingen sinds de jaren 80, waardoor universiteiten meer autonomie kregen, een verklarende factor is. 

Nederland als voorbeeld van neoliberale hervormingen 

De neoliberale hervormingen in het hoger onderwijs, die hun oorsprong vinden in het Reagan/Thatcher-tijdperk van de jaren ’80, worden in het onderzoek beschouwd als een cruciale factor in de opkomst van Engels als onderwijstaal. Deze hervormingen waren gebaseerd op wantrouwen jegens staatscontrole en de overtuiging dat publieke instellingen inefficiënt zijn. Dit leidde tot een nieuwe bestuursaanpak, ‘sturen op afstand’, waarbij universiteiten meer autonomie kregen, maar wel onderworpen werden aan nieuwe verantwoordingsmechanismen. 

Het Nederlands hoger onderwijs vormt een belangrijk voorbeeld van deze neoliberale hervorming, schrijven de Britse auteurs. Nederland loopt sinds de jaren tachtig voorop in Engelstalig onderwijs: momenteel is 29 procent van de bacheloropleidingen en 75 procent van de masteropleidingen volledig Engelstalig. 

Economische en ideologische drijfveren 

De neoliberale transformatie van het hoger onderwijs werd volgens de onderzoekers gedreven door zowel economische als ideologische motieven. Door de massificatie van het hoger onderwijs en het groeiende aantal studenten waren kosteneffectieve financieringsmodellen noodzakelijk. De hervormingen moesten universiteiten dynamischer, competitiever en proactiever maken. In deze nieuwe, internationale concurrentiestrijd werd Engels als gemeenschappelijke taal steeds belangrijker. 

Om de samenhang tussen de autonomie van universiteiten en hun Engelstalige onderwijsaanbod te meten, analyseerden de onderzoekers gegevens van 1815 hoger-onderwijsinstellingen in 26 Europese onderwijssystemen. Ze maakten gebruik van de University Autonomy Scorecards, een instrument dat de mate van autonomie van universiteiten meet op vier gebieden: academisch, financieel, personeel en organisatie. Deze gegevens werden gecombineerd met informatie over Engelstalige studieprogramma’s uit het European Tertiary Education Register en Study Portals. 

Sleutelrol voor personele en academische autonomie 

Als de algemene autonomiescore van een publieke hoger-onderwijsinstelling met één punt stijgt op een honderdpuntsschaal, verhoogt dat de kans op het aanbieden van Engelstalig onderwijs met 9,5 procent. Bij een toename van tien punten stijgt deze kans zelfs met 63 procent. Vooral academische, personele en organisatorische autonomie blijken belangrijke voorspellers voor Engelstalig onderwijs. Een significant verband tussen de financiële autonomie van een instelling en het Engelstalige onderwijsaanbod werd niet gevonden. 

In het geval van personele autonomie hebben universiteiten de vrijheid om personeel te werven, salarissen vast te stellen en beslissingen te nemen over promoties en ontslag van academisch en ondersteunend personeel. Deze autonomie is volgens de onderzoekers essentieel voor het aanbieden van Engelstalig onderwijs, omdat het universiteiten de mogelijkheid geeft om internationaal talent aan te trekken dat in het Engels kan lesgeven. 

Zonder autonomie geen concurrentie

Ook academische autonomie is een sterke voorspeller voor Engelstalig onderwijs. Deze vorm van autonomie stelt universiteiten in staat zelf te bepalen hoeveel studenten ze aannemen, wie ze selecteren en welke opleidingen ze aanbieden. Zonder voldoende van deze autonomie kunnen publieke universiteiten niet effectief concurreren op de internationale onderwijsmarkt, zeggen de onderzoekers erbij. 

Meer vrijheid in het werven van studenten geeft universiteiten daarenboven de kans om Engelstalige programma’s gebruiken voor het aantrekken van een bredere en diverse studentenpopulatie. Zonder deze autonomie zouden universiteiten beperkt zijn in hun mogelijkheden om internationaal te groeien, en zou de noodzaak voor Engelstalige programma’s minder groot zijn. 

Bestuurlijke autonomie in actie: casestudies 

Het aandeel Engelstalige opleidingen van een instelling wordt eveneens positief beïnvloedt door de bestuurlijke autonomie van ee instelling, tonen de onderzoeksresultaten. Een voorbeeld is de polytechnische universiteit in Milaan, die Engelstalig onderwijs wilde aanbieden, maar na weerstand van medewerkers door de rechter werd verteld dat het gebruik van uitsluitend Engels ongrondwettelijk werd geacht. Volgens de onderzoekers laat dit zien dat de mate van bestuurlijke autonomie bepaalt in hoeverre een universiteit Engelstalig onderwijs kan invoeren. 

Ook een Nederlandse casus, namelijk die van de Universiteit Maastricht, illustreert volgens de Britse auteurs het verband tussen autonomie en Engelstalig onderwijs. Na een hervorming in 1985, die universiteiten meer autonomie gaf, voerde de Universiteit Maastricht binnen enkele jaren Engelstalige masteropleidingen in. De verhoogde autonomie en nieuwe verantwoordingsmechanismen motiveerden het universiteitsbestuur om deze stap te zetten, aldus de onderzoekers. 

Implicaties en aanbevelingen 

De bevindingen van het onderzoek suggereren dat de neoliberalisering van het hoger onderwijs de weg vrij heeft gemaakt voor Engelstalig onderwijs. De onderzoekers stellen dat het inperken van Engelstalig onderwijs, zoals het wetsvoorstel van minister Bruins in Nederland beoog, mogelijk ook de institutionele autonomie moet treffen. Ze verwijzen hierbij naar een reactie van de woordvoerder van Universiteiten van Nederland, die stelde dat deze wet dit inderdaad doet. 

De onderzoekers benadrukken dat institutionele autonomie niet de enige verklaring is van het aantal Engelstalige opleidingen dat hoger-onderwijsinstellingen aanbieden. Het verband tussen institutionele autonomie en Engelstalig onderwijs wordt ook ondersteund door andere factoren, zoals de massificatie van het hoger onderwijs, een mobielere wereldbevolking en Engels als lingua franca. Deze bevindingen bieden een bredere context voor onderzoek naar hoger onderwijs en Engelstalig onderwijs binnen Europa. 

Aanbevelingen voor toekomstig taalbeleid 

De onderzoekers bepleiten meer aandacht voor taal in het hoger-onderwijsbeleid, en moedigen beleidsmakers aan om data te verzamelen over onderwijstaal, omdat dit momenteel een blinde vlek is in belangrijke onderwijsdatabases. Ze benadrukken ook het belang van interdisciplinair onderzoek naar de relatie tussen universiteitsbestuur en taalkeuze. 

The post ‘Hoe groter autonomie instellingen, hoe vaker Engelstalige opleidingen, laat Nederland zien’  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht ‘Hoe groter autonomie instellingen, hoe vaker Engelstalige opleidingen, laat Nederland zien’  verscheen eerst op ScienceGuide.

Het Nederlandse hoger onderwijs wordt in toenemende mate geconfronteerd met vormen van activisme, wat soms resulteert in de bezettingen van onderwijsgebouwen. De toename van activisme wordt vooral gedreven door geopolitieke spanningen en maatschappelijke ontwikkelingen die steeds meer hun hebben vinden binnen de muren van onderwijsinstellingen, staat in het recente Risico- en Dreigingsbeeld Hoger Onderwijs 2024. Het rapport is opgesteld op basis van bureauonderzoek en dialoogtafels met betrokkenen. 

Niet alleen Gaza zorgt voor spanningen in hoger onderwijs

De spanningen rond het geweld in Gaza hebben geleid tot heftige discussies op universiteiten, wat tot gevoelens van onveiligheid onder Joodse studenten leidde, aldus de auteurs. Ook andere thema’s, bijvoorbeeld de banden tussen universiteiten en fossiele bedrijven, leiden tot activistische uitingen, zoals de bezetting van een gebouw van de Universiteit van Amsterdam (UvA) door studenten. 

Deze ontwikkelingen stellen bestuurders voor complexe dilemma’s, zien de auteurs van het rapport. Ze moeten balanceren tussen enerzijds het faciliteren van open debat en anderzijds het waarborgen van veiligheid. Bovendien blijft activisme niet beperkt tot fysieke manifestaties, maar strekt het zich ook uit naar digitale veiligheidsdomeinen. 

Buitenlandse actoren versterken polarisatie 

Voor de toekomst verwachten de auteurs een verdere intensivering van activistische acties. Specifiek wordt gewaarschuwd voor mogelijke escalaties via digitale middelen, ook wel bekend als hacktivisme. Er bestaat een reëel risico dat acties zich als een olievlek verspreiden naar andere instellingen. Een extra zorgpunt is de mogelijke inmenging van buitenlandse actoren die bestaande polarisatie versterken. Vanuit welke hoek die inmenging dan zou komen, wordt niet gezegd. 

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, wordt hoger-onderwijsinstellingen geadviseerd om te investeren in beschermende maatregelen zoals het versterken van cyberweerbaarheid, het vergroten van veiligheidsbewustzijn onder personeel en studenten, en het implementeren van fysieke veiligheidsmaatregelen. Essentieel hierbij is een balans vinden tussen veiligheid en academische vrijheid, benadrukken de auteurs. 

Uit het Risico- en Dreigingsbeeld Hoger Onderwijs 2024 blijkt daarnaast dat de academische vrijheid in Nederland onder toenemende druk staat. Hoewel Nederland wereldwijd redelijk scoort op academische vrijheid, ligt het niveau onder het EU-gemiddelde. Zorgwekkend is dat de situatie in 2023 verder is verslechterd, waarbij Nederland nu tot de laagst scorende EU-landen op de Academic Freedom Index behoort, staat in het rapport. 

Politici spreken van linkse hobby’s in hoger onderwijs

De bedreiging van academische vrijheid komt vanuit verschillende hoeken. Vanuit de overheid en politiek is er sprake van toenemende bemoeienis via financiering en wet- en regelgeving. Daarnaast bestempelen politici specifiek onderzoek soms als ‘activistisch’ of als ‘linkse hobby’. Ook worden politieke argumenten gebruikt om bepaalde onderzoeksgebieden, zoals genderstudies, als ‘niet-wetenschappelijk’ te betitelen en daarmee financiering te ontzeggen. 

Binnen hoger-onderwijsinstellingen zelf spelen ook problematische ontwikkelingen. Bestuurders beperken soms de academische vrijheid omwille van strategische prioriteiten, en maatregelen ten bate van kennisveiligheid kunnen op gespannen voet staan met academische vrijheid, schrijven de auteurs. Lezingen en bijeenkomsten over controversiële thema’s worden soms verboden, en er worden politiek gemotiveerde personeelsbeslissingen genomen. Ook wetenschappers, docenten en studenten zelf proberen in sommige gevallen discussies, onderzoek en onderwijs over specifieke thema’s te verhinderen. 

Minder ruimte voor vrij onderzoek 

Vanuit de maatschappij neemt de druk eveneens toe. Zo worden bestuurders aangespoord om kritische geluiden binnen de kennisinstelling te dempen, en is financiering vanuit de private sector vaak thematisch gericht, wat leidt tot minder ruimte voor vrij en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. 

De inperking van academische vrijheid heeft potentieel verstrekkende gevolgen, waarschuwen de auteurs. Het kan leiden tot een verminderde kwaliteit van onderwijs en onderzoek, wat op termijn de concurrentiepositie van Nederlandse hoger-onderwijsinstellingen kan schaden. Het rapport signaleert bovendien dat er in Nederland geen duidelijke voorwaarden bestaan voor de uitoefening van academische vrijheid. 

Studenten vervangen Zuid-Amerikaanse drugskoks 

Het rapport waarschuwt tevens voor een toenemende criminele dreiging in het hoger onderwijs. Zo worden scheikundestudenten actief benaderd om in synthetische drugslaboratoria te werken. Studenten krijgen soms zelfs financiële steun van criminele organisaties, die hen later dwingen om deel te nemen aan illegale activiteiten. Een zorgwekkende nieuwe trend is dat criminelen zich inschrijven als student, om zo gemakkelijker contact te leggen met medestudenten. 

Deze ontwikkelingen lijken zich in de toekomst verder door te zetten. Er is bijvoorbeeld een duidelijke toename van drugshandel onder studenten waargenomen. Deze stijging wordt mogelijk verklaard door verschillende factoren zoals het toegenomen drugsgebruik onder studenten, de verschuiving van drugshandel van de horeca naar onderwijsinstellingen tijdens de coronaperiode, en het verminderde aantal Zuid- en Midden-Amerikaanse drugskoks dat naar Nederland komt. 

Ook witteboordencriminaliteit is een groeiend probleem, stellen de auteurs. Dit betreft niet alleen wetenschappelijke stafleden die betrokken raken bij schimmige praktijken, bijvoorbeeld als fiscale wetenschappers en belastingadvieskantoren samenwerken om belasting te ontwijken. Ook studenten kunnen hierbij betrokken raken, vaak tijdens stages, waarbij ze onschuldig ogende ondersteuning op juridisch-economisch vlak bieden aan dubieuze bedrijven of organisaties. 

The post Veiligheidsexperts zien toename van activisme als bedreiging voor hoger onderwijs  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Veiligheidsexperts zien toename van activisme als bedreiging voor hoger onderwijs  verscheen eerst op ScienceGuide.

“Als verbinder, als bruggenbouwer, ben ik vanaf mijn vroegste jaren geïnteresseerd geweest in verschillende perspectieven en meningen”, stelde de nieuwe rector zichzelf voor tijdens de Dies van de Erasmus Universiteit. “Het ligt in mijn natuur om mij in te leven in andere mensen en andere ideeën en overtuigingen.” 

Zorgen over bezuinigingen en internationalisering 

Schuit is bezorgd over de recente ontwikkelingen in het hoger onderwijs. “Hoewel investeringen in innovatie zich ruimschoots terugbetalen, kiest onze huidige regering voor drastische bezuinigingen van meer dan een miljard euro in het hoger onderwijs”, waarschuwde ze.  

Verschillende gezaghebbende rapporten hebben het belang van innovatie onderstreept, waaronder een rapport dat mede door haar collega Annelien Bredenoord werd geschreven, benadrukte Schuit. “Rapporten van het Sociaal en Cultureel Planbureau, het rapport van Mario Draghi en het recente rapport van de High-Level Group Horizon Europe van de Europese Commissie, benadrukken allemaal dat significante investeringen in innovatie cruciaal zijn om Europa competitief te houden en talent te behouden.” 

Dit schaadt Nederland 

Ook de Wet Internationalisering in Balansbaart de nieuwe rector zorgen. “We ervaren een dramatisch effect van de wet ‘Internationalisering in Balans’. Maatschappelijk en politiek heeft het idee postgevat dat internationalisering Nederland schaadt en moet worden teruggedrongen.”Deze ontwikkelingen hebben volgens haar verstrekkende gevolgen. “Ik hoef u niet uit te leggen dat deze ontwikkelingen de Nederlandse concurrentiepositie schaden en de toegankelijkheid van het hoger onderwijs verminderen.” 

Als eerstegeneratiestudent hecht ze juist veel waarde aan toegankelijk onderwijs, aldus Schuit. “Ik weet hoe belangrijk het is dat onderwijs toegankelijk blijft voor iedereen. We moeten dat ten koste van alles blijven waarborgen.” 

Besturen wij vanuit onze ivoren toren? 

De nieuwe rector riep ook op tot kritische zelfreflectie over de relatie tussen universiteit en samenleving. “Zijn wij als universiteiten voldoende in contact met de maatschappij? Zou het kunnen dat we zelf niet goed genoeg hebben geluisterd naar de oprechte zorgen van Nederlandse burgers, zorgen waarop we onvoldoende antwoord geven? Schuilt er waarheid in de kritiek dat we vanuit onze ivoren toren besturen en in onze eigen bubbel van gelijkgestemden verkeren?” 

Ze plaatste deze vragen in een bredere maatschappelijke context. “We zien allemaal dat de polarisatie toeneemt. We veroordelen mensen met andere ideeën steeds vaker, en ons vermogen om ons in te leven in anderen neemt af. Onze samenleving is verdeeld over zo veel belangrijke onderwerpen; de grenzen worden talrijker, scherper en overlappen steeds vaker. Sociale netwerken worden steeds homogener. We praten of luisteren niet meer goed naar ideeën anders dan die van onszelf.” 

Deze wordt zichtbaar ook binnen de academische gemeenschap zelf. “Want ook wij leven in onze bubbel, ook al prijzen we onszelf vaak voor onze tolerantie en open mind“, zei Schuit. Ze wees daarbij specifiek op interne scheidslijnen. “Hoewel het per discipline verschilt, verliezen we binnen de academie soms ook het contact met elkaar. Sociale wetenschappen worden soms weggezet als een secundaire wetenschap, en kwalitatief onderzoek wordt niet altijd als volwaardig gezien.” 

Een luisterende universiteit 

Tegenover deze verdeeldheid plaatste Schuit een hoopvol perspectief. “Ik geloof dat het voor ons tijd is om naar de gemeenschappelijke gronden te zoeken in plaats van ons te focussen op de verschillen.” Ze onderstreepte dit met een voorbeeld uit haar eigen wetenschappelijke carrière als epidemioloog. “Ik heb persoonlijk geleerd dat het juist andere disciplines en denkwijzen zijn die je helpen je eigen onderzoeksveld opnieuw uit te vinden en te verbeteren. Het opent deuren naar nieuwe ideeën en perspectieven”, betoogde ze. 

“Ik geloof dat diep luisteren onze universiteit kan helpen adaptief, ondernemender en open-minded te worden, in lijn met de Erasmiaanse waarden. Vooral omdat we hier samen zijn in Rotterdam, de stad die zo divers is en waarmee we op zo veel manieren verbonden zijn.” 

Veilige universiteit leidt tot betere prestaties 

Ook het belang van een veilige en gezonde werk- en studieomgeving bleef niet onbenoemd. “We moeten onze kwetsbaarheid en openheid durven delen, want psychologische veiligheid leidt tot betere prestaties, meer creativiteit, betrokkenheid en veranderingsbereidheid”, stelde Schuit. 

Ze uitte specifieke zorgen over het behoud van jong talent. “Op dit moment verliezen we talent omdat de jonge generatie niet langer wil werken in een zeer competitieve omgeving waar veel onzekerheid kan zijn. Daarom zullen we alles blijven doen wat in onze macht ligt om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven voor getalenteerde mensen.” 

The post Nieuwe rector EUR vindt dat universiteit kritisch naar zichzelf moet kijken  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Nieuwe rector EUR vindt dat universiteit kritisch naar zichzelf moet kijken  verscheen eerst op ScienceGuide.

De terugkeer van Donald Trump als Amerikaans president, in combinatie met Nederlandse bezuinigingen op innovatie, vormt volgens Kamerlid Joris Thijssen (GroenLinks-PvdA) een serieuze bedreiging voor de economische veiligheid van Nederland. Deze zorgen stonden centraal tijdens een Kamerdebat over economische veiligheid op donderdag.  

Er worden miljarden bezuinigd 

Vrijheid en economische veiligheid zijn direct gekoppeld aan innovatie en onderzoek, stelde Thijssen. Hij uitte, net als eerder, felle kritiek op de kabinetsbezuinigingen in deze sectoren en waarschuwde dat Nederland hierdoor economisch kwetsbaarder en strategisch afhankelijker wordt van het buitenland. “Er worden miljarden bezuinigd op innovatie en onderwijs. En dat vormt een gevaar voor onze economie en economische veiligheid”, aldus Thijssen. 

Kamerlid Claire Martens-America van de VVD reageerde terughoudend en wilde niet direct een verband leggen tussen de bezuinigingen op het Nationaal Groeifonds en een verminderde economische veiligheid. Ze wees op de miljard euro die via InvestNL wordt geïnvesteerd in innovatie en R&D. 

In zijn repliek citeerde Thijssen oud-minister Adriaensens (VVD), die het Nationaal Groeifonds beschreef als “een belangrijk instrument” voor innovatie op het gebied van energietransitie, gezondheid en veiligheid. Hij benadrukte dat het fonds cruciaal is om “de nieuwe ASML van de toekomst” in Nederland te creëren, wat volgens hem bijdraagt aan wederzijdse afhankelijkheid met het buitenland en helpt handelsrelaties te behouden. 

Zorgen over ASML en geopolitieke spanningen 

Ook Volt heeft extra zorgen door de recente verkiezingsuitslag in de VS, bijvoorbeeld over de positie van ASML, zei Volt-Kamerlid Laurens Dassen. “Strategische autonomie bereik je door innovatieve bedrijven op het eigen continent te ondersteunen, vooral wanneer ze restricties opgelegd krijgen, ook vanuit de Verenigde Staten. Ik ben benieuwd hoe de minister kijkt naar de verwachtingen van ASML en de veranderende geopolitieke situatie. Denkt hij dat er mogelijk opnieuw exportrestricties opgelegd zullen worden, vooral gezien Trump’s kritische houding tegenover China?” 

Ook Dassen legde de link tussen economische veiligheid en het inperken van toekomstige risico’s. “Je creëert een veilige economie door jezelf in te dekken tegen de risico’s van morgen”, stelde hij. Volgens Dassen blijft het kabinet hier echter tekortschieten. “Hoewel het kabinet zegt te willen investeren in onderzoek en innovatie om risico’s te beperken, blijkt uit de begrotingen dat dit in de praktijk weinig concreet wordt opgepakt.” 

Bezuinigingen op kennis voor extra koopkracht 

Minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts (PVV) verdedigde de bezuinigingen als een bewuste keuze om de koopkracht voor alle Nederlanders te verhogen. “Het kabinet vond het belangrijk om de koopkracht van Nederlanders te verbeteren. Dat betekent dat er op andere terreinen bezuinigd moet worden”, legde hij uit. Overigens neemt de koopkracht maar weinig toe; vooral de armste twintig procent van de Nederlanders gaat er amper op vooruit in de plannen van kabinet Schoof. 

Beljaarts benadrukte ook het belang van de VS als handelspartner. “De Verenigde Staten zijn, na Duitsland, onze belangrijkste handelspartner”, zei hij, terwijl hij waarschuwde dat de focus niet alleen op de VS gericht moet zijn. “Als we het over economische veiligheid hebben, is het natuurlijk een breed onderwerp, met veel meer belangen dan alleen de mogelijke impact van het Amerikaanse beleid.” 

De minister verzekerde de Kamer dat het kabinet de situatie rond Trump serieus neemt. “We zijn niet naïef”, verzekerde hij. “We overleggen actief met andere partijen en de Nederlandse banken. Tegelijkertijd moeten we niet te veel beren op de weg zien die er mogelijk niet zijn. Er is een verschil tussen gepaste voorzichtigheid en ongefundeerde zorgen.” 

Dassen en Thijssen confronteerden de minister vervolgens met het recente rapport van oud-ECB-president Mario Draghi, waarin wordt opgeroepen tot extra investeringen om de strategische concurrentiepositie te verbeteren. “Hoe rijmt de minister de bezuinigingen met de oproep van Draghi om door middel van investeringen in innovatie onze concurrentiepositie te versterken?” vroeg Dassen. “Zullen deze bezuinigingen bijdragen aan een veilige en autonome economie?” 

Draghi is niet overtuigend

Minister Beljaarts toonde zich terughoudend. “Het kabinet ziet waarde in de inzichten van Draghi, maar we willen de discussie graag loskoppelen van de financiële aspecten, omdat die de inhoudelijke discussie vertroebelen”, reageerde hij. De minister stelde ook dat hij de financiële onderbouwing van de oud-president van de Europese Centrale Bank niet geheel overtuigend vindt. “We hebben nooit gezegd dat we die 800 miljard per jaar onderschrijven. Sterker nog, de onderbouwing is voor ons eigen departement nog niet overtuigend, dus we zullen hierover nog vele gesprekken voeren.” 

Thijssen riep de minister op om zich sterker uit te spreken in het kabinet tegen de bezuinigingen op innovatie, die volgens hem in tegenspraak zijn met de aanbevelingen van Draghi. “Is het niet tijd dat deze minister teruggaat naar de ministerraad en met de vuist op tafel slaat om te zeggen dat die bezuinigingen van tafel moeten?”  

The post Kamer wil meer investeringen in kennis na herverkiezing Trump  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Kamer wil meer investeringen in kennis na herverkiezing Trump  verscheen eerst op ScienceGuide.

Het Bolognaproces heef forse impact gehad op de houding en perceptie van Europese studenten, blijkt uit recent pre-print onderzoek van Marco Giani, onderzoeker bij het Department of Political Economy aan het King’s College London. Giani onderzocht de gevolgen van de grootste onderwijshervorming in Europa, uitgevoerd tussen 1999 en 2010, en wilde achterhalen hoe veranderingen in het hoger onderwijs doorwerken in de ontwikkeling van jonge mensen. Daarmee raakt hij een belangrijk spanningsveld voor hoger-onderwijsinstellingen, die hun studenten enerzijds opleiden voor de arbeidsmarkt, en anderzijds tot maatschappelijk betrokken burgers. 

Toekomstige beleidsmakers 

Hoger-onderwijsinstellingen leiden de beleidsmakers en politici van de toekomst op. Volgens Giani oefenen zij daarmee een grote invloed uit op de politieke beleidsvorming in een land, en het Bologna-proces heeft weer impact gehad op hen.  

Het Bologna-proces was bedoeld om het Europese hoger onderwijs internationaal concurrerender te maken. De gevolgen voor hoger-onderwijsinstellingen zijn al langer duidelijk: de aanpassing van diploma’s en het gebruik van het ‘diploma supplement’ dwongen universiteiten ertoe om meer te concurreren om studenten aan te trekken. Dit leidde ertoe dat veel Europese universiteiten overstapten op Engels als onderwijstaal. De gevolgen voor de waarden van studenten waren tot voor kort echter onbekend.  

De eigen taal opofferen 

Door het Engelstalig aanbieden van hoger onderwijs werd de kwaliteit van leren en de ontwikkeling van de nationale taal bewust opgeofferd, schetst Giani. Dat geldt ook landen met een relatief hoge taalvaardigheid zoals Nederland, Vlaanderen, Noorwegen, Estland en Denemarken, zo benadrukt de onderzoeker. Het Engels werd geïntroduceerd als een manier om studenten voor te bereiden op de internationale arbeidsmarkt.  

Volgens Giani leidde de ‘politieke invloed’ van de EU, die haar economische macht binnen de globale context wilde versterken, tot een aanpassing van universiteiten in de richting van een Anglo-Saksisch model. Dat is meer gericht op de inzetbaarheid van afgestudeerden en de concurrentiepositie van landen. 

Isolatie van de causale effecten van hervormingen 

Voor het onderzoek maakte Giani gebruik van een verschil-in-verschil-analyse, waarbij hij cohorten studenten van voor en na de Bologna-hervormingen vergeleek. De studie omvatte tweeëntwintig Europese landen en hield rekening met verschillen tussen landen en tijdsperioden. Deze onderzoeksopzet maakte het mogelijk om de causale effecten van de hervormingen nauwkeurig vast te stellen, aldus Giani. 

De onderzoeker combineerde data uit verschillende bronnen, waaronder de European Social Survey (periode 2002-2022), aangevuld met gegevens uit de Labor Force Surveys, de World Values Survey, Eurobarometer onderzoeken, en nationale statistieken. Giani richtte zich specifiek op afgestudeerden geboren tussen 1978 en 1992, wat resulteerde in een steekproef van ruim zeventienduizend respondenten. 

Verandering in het waardenpatroon van studenten 

Door de Bologna-hervormingen is het waardenpatroon van studenten duidelijk verschoven, blijkt uit Giani’s onderzoeksresultaten. Het gehechte belang aan individueel succes en status nam toe met vijftien tot twintig procent, terwijl de nadruk op financieel gewin en materieel bezit met ongeveer tien procent steeg. Daartegenover staat een lichte daling in de waardering voor mondiale gelijkheid en milieubescherming. 

Deze verschuiving in waarden deed zich voor in verschillende landen en studierichtingen. Opmerkelijk genoeg ging de verandering niet gepaard met betere arbeidsmarktuitkomsten, wat juist het doel was van de Bologna-hervormingen. Na de Bologna-akkoorden rapporteren alumni geen hogere inkomens of betere banen. 

Arbeidsmarktuitkomsten blijven achter 

In zijn artikel staat Giani uitgebreid stil bij die opmerkelijke constatering. De enige significante verandering na de Bologna-hervormingen betreft een lichte toename in het aantal gewerkte uren: gemiddeld anderhalf uur per week. Betekenisvolle effecten op inkomen, werkloosheid, de kwaliteit van banen, de mate van specialisatie in het werk of vermogensopbouw blijven echter achterwege. 

Deze bevindingen cruciaal omdat ze aantonen dat de verschuiving in waardenpatronen niet verklaard kan worden door verbeterde economische vooruitzichten van studenten, benadrukt Giani. Dit suggereert dat de toegenomen nadruk op individueel succes en status rechtstreeks voortkomt uit de veranderde academische cultuur tijdens de studie zelf. 

De waardenverandering vindt plaats tijdens de studie 

Inderdaad vond deze verandering in waarden al plaats tijdens de studieperiode, niet door latere ervaringen op de arbeidsmarkt. Dit wijst erop dat de institutionele context en het academische klimaat een directe invloed hebben op de vorming van studenten. 

De marktgerichte hervormingen van het Bologna-proces hebben geleid tot een fundamentele verschuiving in de waardenoriëntatie van studenten, waarbij individueel succes belangrijker is geworden dan maatschappelijke betrokkenheid, concludeert het onderzoek. Deze verandering wordt voornamelijk toegeschreven aan de veranderde academische cultuur, en niet aan verbeterde arbeidsmarktposities. 

Aanbevelingen voor beleidsmakers en onderwijsinstellingen 

Beleidsmakers zouden de balans tussen arbeidsmarktgerichtheid en maatschappelijke vorming moeten heroverwegen, beveelt Giani aan. Daarnaast zouden curricula meer aandacht moeten hebben voor burgerschap en sociale betrokkenheid, en moeten de effecten van hervormingen op studentwaarden systematisch gemonitord worden. 

Onderwijsinstellingen wordt geadviseerd om in het onderwijs meer aandacht te besteden aan maatschappelijke vraagstukken. Giani bepleit bijvoorbeeld meer ruimte voor reflectie op de rol van hoger opgeleiden in de samenleving, en het stimuleren van niet-economische vormen van succes. Nu de groei in het aantal inschrijvingen in het Europese hoger onderwijs lijkt af te nemen, is het voor instellingen een goed moment om niet langer te focussen op massificatie, maar juist op het uitdragen van bredere culturele waarden, aldus Giani. 

The post Bologna-afspraken hebben studenten egoïstischer en materialistischer gemaakt  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Bologna-afspraken hebben studenten egoïstischer en materialistischer gemaakt  verscheen eerst op ScienceGuide.

De kwestie van studiefinanciering voor EU-studenten staat al jaren hoog op de Deense politieke agenda. In een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in 2013 werd namelijk bepaald dat EU-burgers die naar Denemarken komen om te studeren, recht hebben op Deense studiefinanciering als zij de status van ‘migrerende werknemer’ hebben. Dit houdt in dat studenten in aanmerking komen voor studiefinanciering als zij voor 10 tot 12 uur per week een bijbaan hebben. 

Ook in Nederland is recent ergernis ontstaan over het feit dat veel Europese studenten in Nederland aanspraak maken op Nederlandse studiefinanciering. Met name NSC en de VVD hebben hier moeite mee. Denemarken heeft deze irritatie geleid tot een akkoord over studiefinanciering tussen een brede politieke coalitie van sociaaldemocraten, liberalen en populisten. In 2013 werd een budgetplafond vastgesteld van 484 miljoen Deense kronen (circa 62 miljoen euro) voor uitgaven aan studiefinanciering voor EU-studenten met een bijbaan. Werd dit plafond substantieel overschreden, dan moesten maatregelen volgen. 

Brede coalitie voor inperking 

Die maatregelen volgden inderdaad toen de uitgaven jarenlang het afgesproken budgetplafond overschreden. In juni 2021 werd een nieuwe politieke overeenkomst gesloten, waarmee een brede meerderheid in het Deense parlement – bestaande uit Socialdemokratiet, Venstre, Dansk Folkeparti, Socialistisk Folkeparti, Konservative en Liberal Alliance – besloot het aantal Engelstalige opleidingen drastisch te verminderen. Deze maatregel was specifiek gericht op beroepsopleidingen en hogescholen, waar veel Engelstalige programma’s werden omgezet naar het Deens. 

In juni 2023 was Denemarken echter de gevolgen daarvan gaan merken doordat de vraag naar hoogopgeleide internationale werknemers sterk toenam. Daarom sloot de nieuwe Deense regering een nieuw akkoord over Engelstalige opleidingen. Volgens het nieuwe akkoord mogen universiteiten jaarlijks 1.100 extra Engelstalige studieplaatsen creëren in de periode 2024-2028, oplopend naar 2.500 plaatsen vanaf 2029. Deze uitbreiding is bedoeld voor masteropleidingen in sectoren met een hoge vraag naar hoogopgeleid personeel. Onlangs werd besloten nog 400 extra plaatsen voor internationale studenten beschikbaar te stellen aan Deense hogescholen in de STEM-sectoren. 

Bonus voor blijfkans 

Om de aansluiting van het hoger onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren, is er vanaf 2025 een ’employment bonus’ ingesteld. Jaarlijks worden 50 miljoen kronen (circa 6,5 miljoen euro) verdeeld onder onderwijsinstellingen die het lukt om het aantal afgestudeerde internationale studenten dat in Denemarken gaat werken te verhogen. 

Het onderzoek van het Deense ministerie van Onderwijs vloeit voort uit afspraken in deze politieke akkoorden: het ministerie moet jaarlijks rapporteren over de ontwikkelingen rond studiefinanciering voor buitenlandse studenten, zodat de politiek indien nodig kan bijsturen. Bijzondere aandacht gaat uit naar de vraag of de genomen maatregelen effectief zijn in het beheersen van de uitgaven. 

Om goed zicht te krijgen op de ontwikkelingen, volgt het ministerie verschillende indicatoren. Naast de uitgaven aan studiefinanciering kijkt men naar het aantal Engelstalige opleidingen, de instroom van internationale studenten en hun arbeidsmarktpositie na afstuderen. Via een digitaal controlesysteem wordt maandelijks gecontroleerd of studenten met de status ‘migrerende werknemer’ aan de werkeis van minimaal 10-12 uur per week blijven voldoen. 

Analyse toont effect van politieke maatregelen 

De analyse van het ministerie laat zien dat de politieke maatregelen effect hebben. Het aantal EU-studenten dat momenteel in Denemarken studeert én studiefinanciering krijgt, daalde van circa 12.000 in 2022 naar 11.000 in 2023. De totale uitgaven verminderden daardoor van 614 miljoen kronen in 2022 naar een voorlopig bedrag van 535 miljoen kronen in 2023. Vooral bij hogescholen en beroepsopleidingen is een duidelijke daling zichtbaar. 

Het aantal Engelstalige opleidingen is sinds 2017 met ongeveer een derde afgenomen, van 427 naar 291 in 2023. Deze afname komt vooral door de omzetten van Engelstalige beroepsopleidingen bij hogescholen naar het Deens. Op universiteiten is nog steeds ongeveer de helft van de masteropleidingen Engelstalig. 

Arbeidsmarktperspectief is verbeterd 

De arbeidsmarktparticipatie van internationale studenten in Denemarken is toegenomen, toont het onderzoek. Van de afgestudeerden uit 2020 werkte 29 procent een jaar later nog in Denemarken, vergeleken met 23 procent van het cohort uit 2015. Bij masterstudenten steeg dit percentage zelfs van 31 procent naar 35 procent. Dit wijst erop dat de focus op arbeidsmarktrelevantie van de opleidingen vruchten afwerpt, aldus de rapportage van het Deense ministerie van Onderwijs. 

Het ministerie heeft in haar prognoses rekening gehouden met de recente versoepeling van het beleid rond Engelstalige opleidingen. Hoewel de uitgaven aan studiefinanciering voor EU-studenten momenteel dalen, wordt voor de komende jaren weer een lichte stijging verwacht. De prognose laat zien dat de uitgaven zullen oplopen van 495 miljoen kronen in 2024 naar 505 miljoen kronen in 2028. Daar staat wel een oplopend aantal studieplaatsen voor buitenlandse studenten tegenover. 

Engelstalig onderwijs ook populair bij Deense studenten 

Het rapport toont ook een duidelijk beeld van de recente ontwikkelingen in de instroom van internationale studenten bij Engelstalige opleidingen in Denemarken. In 2023 bedroeg de totale instroom bij Engelstalige programma’s 16.738 studenten, waarvan 5.206 internationale studenten (31 procent). Dit is een stijging ten opzichte van 2022, toen de totale instroom 14.825 studenten betrof, waarvan 4.380 internationale studenten (30 procent). 

Voor de lange termijn na 2029 wordt een nog iets hogere uitgave van 525 miljoen kronen verwacht. Dit is een opwaartse bijstelling van 5 miljoen kronen ten opzichte van eerdere prognoses. 

Strikte controle op oneigenlijk gebruik 

Om oneigenlijk gebruik van studiefinanciering tegen te gaan, hanteert Denemarken een strikt controlesysteem voor studenten die geregistreerd staan als ‘migrerende werknemer’. In de periode 2014-2023 zijn meer dan 20.000 terugvorderingen gedaan bij studenten die niet meer aan de werkvereisten voldeden, toont het onderzoek. In totaal moest voor 423 miljoen kronen aan onterecht uitgekeerde studiefinanciering worden terugbetaald. 

The post Denemarken trekt meer internationale studenten aan, maar drukt kosten studiefinanciering EU first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Denemarken trekt meer internationale studenten aan, maar drukt kosten studiefinanciering EU verscheen eerst op ScienceGuide.

De regio Zuid-Limburg presenteert zich voortaan internationaal als de ‘Maastricht Region’. Dat moet helpen bij het aantrekken en behouden van hoogopgeleid talent, legde een ambtenaar uit tijdens een recente bijeenkomst van de Maastrichtse gemeenteraad over het regionale talentenbeleid. De gemeente gaat zelfs buitenlandse beurzen af om studenten enthousiast te maken voor een baan in en rondom Maastricht. 

‘South Limburg’ spreekt niet tot de verbeelding in Boston 

“‘South Limburg’ spreekt niet echt tot de verbeelding als je op een beurs staat in Boston”, legde gemeenteambtenaar Ramona Corsius uit. “Daarom hebben we ervoor gekozen om ons samen met de andere centrumgemeenten te presenteren als ‘Welcome to Maastricht Region’.” 

Een belangrijke stap in deze richting is de aansluiting bij de Landelijke Talent Coalition, een samenwerkingsverband van Nederlandse regio’s die zich inzetten voor het aantrekken van internationaal talent. Deze samenwerking brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, vooral in vergelijking met gevestigde regio’s, zo zei de Maastrichtse ambtenaar. “Ik zit aan tafel met mijn evenknie van Brainport Eindhoven. Het is best een uitdaging als je hen hoort vertellen wat zij allemaal doen. Daar hoeven wij niet naar te streven, maar het is wel een voorbeeld dat laat zien dat wij nog best wat te doen hebben aan internationale profilering.” 

Om de ambities waar te maken, heeft de regio een praktische aanpak ontwikkeld via gerichte samenwerkingsverbanden, waaronder een ‘werktafel’ met de Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool en het mbo Vista College. 

De studenten moeten hier blijven 

De samenwerking komt voort uit een duidelijk probleem: internationale studenten komen wel naar de regio om te studeren, maar vertrekken vaak na hun opleiding. “Dat wil je niet”, benadrukte de gemeenteambtenaar. “Je wilt ze hier houden, want we hebben hier voldoende uitdagingen die ingevuld moeten worden.” 

De werktafels hanteren daarbij een proactieve benadering. In plaats van te wachten tot studenten bijna afstuderen, wordt er vanaf het begin ingezet op binding met de regio. “We gaan het niet alleen maar hebben over een carrièrebeurs in het vierde jaar van: ‘oh ja, die studenten gaan vertrekken, we moeten nog iets organiseren met elkaar'”, legde de ambtenaar uit. “Nee, dat moet je vanaf jaar één doen. Vanaf het moment dat ze hier naartoe komen en hier instromen, moeten ze kennismaken met het bedrijfsleven.” 

Deze aanpak werd dit jaar al in praktijk gebracht tijdens de introductieweek voor nieuwe studenten. “Heel concreet: tijdens de Inkom hebben we de hele woensdag georganiseerd in het teken van het Euregionale bedrijfsleven”, vertelde de spreker. “Alle internationale studenten van de UM en Zuyd Hogeschool hebben kennisgemaakt met een aantal werkgevers en workshops gevolgd.” 

Eerste successen in internationale talentenwerving 

De nieuwe strategie van Maastricht Region werpt al zijn eerste vruchten af. Een van de meest in het oog springende resultaten is de deelname aan de internationale talentenbeurs in Boston. “We zijn begin dit jaar voor de eerste keer naar Boston gegaan om te onderzoeken hoe dat er nou eigenlijk aan toegaat”, vertelde de ambtenaar. 

De beurs bracht de regio in contact met een groot aantal hoogopgeleide Europese studenten die studeren aan vooraanstaande Amerikaanse universiteiten MIT, Harvard, Boston University en New York University. 

Niet voor een opleiding in Maastricht, maar voor werk 

De focus ligt daarbij niet op het werven van nieuwe studenten voor de onderwijsinstellingen, maar op het direct verbinden van talent aan de regionale arbeidsmarkt. “De werkgevers kunnen daar zelf de gesprekken met studenten voeren om ze naar hier te halen. Niet om hier een opleiding te volgen, maar om hier aan het werk te gaan of een stage te vervullen.” 

Vooral de stageregeling van MIT biedt kansen voor de regio Maastricht. “Als je die studenten hier haalt voor een stage en ze proeven van de regio en zien wat hier te doen is, dan zullen ze altijd heel even terug moeten voor hun studie naar de VS. Maar vervolgens heb je wel laten zien wat we hier te bieden hebben.” 

Bij Zuyd vertrekt ook veel buitenlands talent 

Gemeenteraadsleden vroegen zich af of de focus niet beter liggen op het behouden van de huidige internationale studenten in Maastricht. Met name bij de Universiteit Maastricht, waar 61 procent van de studentenpopulatie uit het buitenland komt, lijkt hier potentieel te liggen, stelden ze. Het probleem is echter dat een groot deel van hen na afstuderen weer vertrekt.  

Bij Zuyd Hogeschool speelt hetzelfde probleem, schetste een raadslid van de VVD, die bij Zuyd begeleider is van afstudeerders. “Al een aantal jaar begeleid ik heel veel studenten van de Hogeschool Zuyd in een thesistraject, maar ongeveer 70 tot 80 procent gaat weer naar het buitenland en komt niet meer terug.” Deze constatering leidde bij de VVD tot de vraag hoe Zuid-Limburg deze talenten kan terugkrijgen naar de regio, en tegelijkertijd studenten van andere onderwijsinstellingen naar Maastricht kan trekken. 

Juist de zorgen over het wegtrekkende talent hebben geleid tot een intensieve samenwerking met de onderwijsinstellingen in de regio, antwoordde de ambtenaar. Zo neemt Hogeschool Zuyd deel aan de werktafel over carrièreperspectieven en de ontwikkeling van een Euregionale mindset, een initiatief dat ook bij de Universiteit Maastricht wordt uitgerold, schetste ze. “De boodschap aan internationale studenten is daarbij helder: je kunt gewoon hier blijven, je hoeft niet naar de Randstad of naar Brainport. Hier is veel meer te doen, als je maar even goed om je heen kijkt.” 

De Limburgse hoger-onderwijsinstellingen moeten voorlichting over die kwesties structureel inbedden in hun curricula, vindt de gemeente Maastricht. “Daarbij is de boodschap vanaf het eerste studiejaar consistent: Je hoeft niet weg, je kunt hier blijven. Sterker nog: je moet hier blijven.” 

Daar is veel winst te behalen 

De primaire focus van Zuid-Limburg ligt dan ook niet primair op het aantrekken van studenten uit andere landen “Het aantrekken van talent bedraagt 30 procent van onze focus. 70 procent van onze tijd gaat naar het houden van het talent hier, want daar is echt veel meer winst te behalen”, verzekerde de ambtenaar.

Momenteel loopt ook een onderzoek naar de hbo-wo-kloof op de arbeidsmarkt in Zuid-Limburg, vooral met het oog op de komst van de Einsteintelescoop. “We laten onderzoeken wat die kloof is. Uit die analyse zal blijken welke profielen we binnen nu en twee, drie, vier jaar nodig hebben. Daarom moeten wij ook de grens over, want die studenten zitten soms in Helsinki of in Boston.” 

Zorgen over nieuwe politieke wind in Nederland 

De huidige maatschappelijke discussie over internationalisering vormt wel een punt van zorg, zo zei de ambtenaar in reactie op vragen hierover van VOLT. “We zien het al terug in de soort vragen die we krijgen”, merkte de ambtenaar op.  

“Men is zich ervan bewust dat in Nederland een heel andere wind is gaan waaien. ‘Zijn wij daar eigenlijk nog wel welkom?’ Soms proberen we daar heel naïef overheen te kijken in gesprek met studenten, maar je wilt dat talent hier wel behouden, dus dan probeer je daar maar even geen aandacht aan te besteden. We zijn ons daar echter zeker bewust van.” 

The post Gemeente Maastricht gaat naar Boston omdat te veel buitenlandse studenten vertrekken  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Gemeente Maastricht gaat naar Boston omdat te veel buitenlandse studenten vertrekken  verscheen eerst op ScienceGuide.

In een reeks Kamervragen vroeg de Senaat naar de stand van zaken rondom de onafhankelijkheid van hoogleraren, met name bij hoogleraren Fiscaal Recht. Dit thema ligt ook Kamerlid Pieter Omtzigt, partijgenoot van minister Eppo Bruins, na aan het hart. Omtzigt ergert zich al geruime tijd aan het feit dat veel bijzonder hoogleraren Fiscaal Recht wel veel interesse tonen in winstbelasting en gunstige belastingconstructies voor grote bedrijven, maar zelden belangstelling tonen voor onderwerpen zoals het toeslagenstelsel. 

Hoeveel hoogleraren niet gefinancierd vanuit fiscaal advieskantoor? 

De Eerste Kamer wilde nu weten of de minister per Nederlandse universiteit kon aangeven welk percentage van de reguliere en bijzonder hoogleraren fiscaal- en belastingrecht geheel onafhankelijk is van de commerciële adviessector. Met andere woorden: welke leerstoelen ontvangen geen financiering vanuit een fiscaal advieskantoor en worden niet bezet door een hoogleraar die op enige manier verbonden is aan een commercieel advieskantoor? 

Die cijfers kan de minister niet geven, want hij heeft ze niet, antwoordt hij. “Die percentages zijn ook niet bekend voor bijvoorbeeld hoogleraren in kwantummechanica, luchtvaart- en ruimtevaarttechniek of technische natuurwetenschappen”, zegt hij erbij. 

Volgens Bruins zeggen dergelijke percentages op zich sowieso weinig. “Op basis van een percentage kunnen mijns inziens geen conclusies worden getrokken over de onafhankelijkheid en integriteit van hoogleraren, of over de vakgroep of faculteit fiscaal- en belastingrecht”, schrijft hij. Volgens de minister draait het vooral om “de integriteit van de individuele hoogleraar en het bewustzijn dat het belangrijk is om transparant te zijn over nevenwerkzaamheden en externe financiering van leerstoelen en onderzoek.” 

Universiteiten kunnen geen hoogleraren vinden 

Universiteiten hebben wegens concurrentie uit de private sector moeite hebben met het vinden van geschikte kandidaten voor de positie van hoogleraar Belastingrecht, wat een belangrijke reden is voor het instellen van een bijzondere leerstoel”, zegt de minister.  

Of er in andere Europese landen wel afspraken worden gemaakt over commerciële banden bij de aanstelling van hoogleraren, weet de minister ook niet.Hij heeft deze kwestie overigens voorgelegd aan Universiteiten van Nederland (UNL), maar ook die heeft hierover geen informatie. 

“Ik ga in ieder geval met de Universiteiten van Nederland een richtlijn opstellen die moet zorgen voor meer transparantie vanuit de universiteiten over de financiering van hun onderzoek”, schrijft Bruins. In het eerste kwartaal van 2025 zal de minister de Kamer informeren over mogelijkheden om de transparantie en onafhankelijkheid van bijzondere leerstoelen te vergroten. 

Bijzonder hoogleraren moeten voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen 

Senatoren van JA21 vroegen daarnaast naar de inbedding van bijzondere hoogleraren in het kwaliteitssysteem van universiteiten. De minister legt uit dat de universiteiten dit onderwerp hebben besproken in het landelijk overleg over kwaliteitszorg voor onderzoek. “In de praktijk betekent dit dat bijzondere hoogleraren moeten voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen als reguliere hoogleraren, naast specifieke kwaliteitseisen voor hun eigen leerstoel”, licht hij toe. 

Deze hoogleraren nemen deel aan de reguliere evaluaties via het Strategy Evaluation Protocol (SEP). “Het SEP is een gezamenlijk evaluatieprotocol van UNL, KNAW en NWO, waarmee alle onderzoeksgroepen eens per zes jaar door een externe evaluatiecommissie worden geëvalueerd,” aldus Bruins. Hij zal UNL nu vragen om een overzicht van deze inbedding, en op basis daarvan bepalen of vervolgstappen nodig zijn. 

The post Geen zicht op onafhankelijkheid hoogleraren Fiscaal Recht  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Geen zicht op onafhankelijkheid hoogleraren Fiscaal Recht  verscheen eerst op ScienceGuide.

De sfeer tijdens de vergadering van de Groningse U-raad was bij tijden somber en bedrukt: net als bij veel andere universiteiten staan er grote bezuinigingen op stapel bij de Rijksuniversiteit Groningen, die veel zullen vergen van zowel medewerkers als studenten. Deze veranderingen zullen leiden tot een andere universiteit, zowel in structuur als in relatie tot de samenleving, is de verwachting.  

Bestuursvoorzitter Jouke de Vries ziet een cultuurstrijd tegen universiteiten, en voorziet dat de Rijksuniversiteit Groningen een positie zal moeten innemen binnen deze dynamiek. Dit vergt ook een herbezinning op de band tussen de universiteit en de maatschappij, zo zei hij in vergadering met de medezeggenschap. 

Spanning in de organisatie 

De bezuinigingen van het nieuwe kabinet komen op een moment dat er al veel zorgen zijn over werkdruk en sociale veiligheid, schetste een medewerker personeelsbeleid aan het begin van de vergadering. “Op het moment dat je in tijden van verandering komt, komt er ook spanning in de organisatie. Tegelijkertijd hebben we ook al een rapport van de Arbeidsinspectie waarin wordt gesteld dat alle universiteiten, dus ook de RUG, de werkdruk onder controle moeten krijgen en dat onderwerpen als sociale veiligheid beter geborgd moeten worden.” 

De functionaris personeelsbeleid merkt dat de onrust vooral groot is onder internationale medewerkers. “Zeker in de internationale context merken we dat bezuinigingen heel snel worden geïnterpreteerd als ontslag. Ben ik hier nog wel veilig? Dus dat is iets waar we echt aandacht en zorg voor moeten hebben.” 

We zitten in hetzelfde schuitje 

De personeelsfractie van de RUG kwam met een breed palet aan aandachtspunten bij het uitwerken van de gevolgen van de bezuinigingen. De fractie wil zich constructief opstellen, want “dat er bezuinigd moet worden, ligt niet aan universiteiten. Dat is een keuze van onze regering. Dus we staan in deze discussie ook niet tegenover het CvB. We zitten in hetzelfde schuitje.” 

De personeelsfractie wil in ieder geval een aantal waarden overeind houden, waaronder internationalisering. “Wij vinden dat de RUG al sinds de oprichting in 1614 een internationale universiteit is. Wij zien daar de meerwaarde van in en we zullen waken voor een verschraling van deze internationale identiteit.” 

Wat gaan we niet meer doen?

Andere genoemde punten betroffen het belang van Open Science, Erkennen en Waarderen, diversiteit, en de werkdruk, die niet hoger mag worden. “Wij willen dat het bestuur van de universiteit en de faculteiten heel duidelijk gaat aangeven wat we niet meer gaan doen. Waar we de lat lager gaan leggen, om te zorgen dat de werkdruk beheersbaar blijft. We kunnen niet hetzelfde blijven doen met minder middelen. Deze boodschap moet het bestuur volgens ons zowel naar Den Haag als naar de universitaire gemeenschap uitdragen.” 

Hans Biemans, de vicevoorzitter en financiële man van het RUG-bestuur, kon zich in een groot deel van de punten van de medewerkers vinden. “Het lastige gaat natuurlijk worden dat we ook keuzes moeten maken. Dus als met dit kabinet de maatregelen allemaal doorgaan, moeten we goed kijken wat voor universiteit we willen zijn, niet alleen op korte termijn, maar ook op langere termijn. Dat betekent niet hetzelfde blijven, we moeten ook voor een deel de tijdgeest begrijpen.” 

Bezuinigingen worden hoe dan ook doorgevoerd

Bestuursvoorzitter De Vries benadrukte dat de discussie daarom niet vrijblijvend is: de bezuinigingen zullen hoe dan ook worden doorgevoerd. “Ik vind het, net als de personeelsfractie, heel belangrijk dat we een internationale universiteit zijn. Dat willen wij natuurlijk ook. Maar u hebt, denk ik, allemaal de laatste brief van de minister gelezen rondom de aanscherping van internationalisering. Dat zijn ook allemaal bezuinigingen die zijn ingeboekt. Dus hoe je het wendt of keert: we zullen wel tot besluiten moeten komen.”

Ook de kwaliteit van onderwijs en onderzoek moet een zeer hoge prioriteit krijgen, maar is voor de personeelsfractie van de RUG niet heilig. “Bij alle maatregelen moeten de neveneffecten hierop in acht worden genomen. Maar in het kader van de werkdruk zullen hier ook concessies moeten worden gedaan. We vinden het welzijn van medewerkers en studenten superbelangrijk.” 

RUG-rector Jacquelien Scherpen was het daarmee mee eens, en voegde nog toe naar de student-stafratio te willen kijken. “Dat je dat op een dusdanige manier doet om hoge kwaliteit onderwijs te kunnen geven. Maar is die kwaliteit dan hetzelfde? Dat is de vraag.” 

Rankings zeggen ook wel weer iets 

Dat geldt volgens de rector ook voor het onderzoek. Ook als onderzoek door minder mensen wordt uitgevoerd, moet het wel hoge kwaliteit kunnen hebben. Zo blijven universiteiten aantrekkelijk voor wetenschappelijk talent, betoogde zij. “We hebben het altijd over de rankings. Dat is geen goede maatstaf, maar tegelijkertijd zeggen ze ook wel weer iets. We willen wel graag aantrekkelijk blijven voor nieuwe talenten.” 

Dat de werkdruk gaat stijgen, is daarnaast onomkeerbaar, zei De Vries aan. “Ik denk dat de werkdruk gaat toenemen. De minister vraagt nu ook van alles van de universiteiten en zegt ook: maar de werkdruk is ook een heel belangrijk issue. We moeten de reducering van de werkdruk dus vinden in andere maatregelen. Het is heel vreemd dat UNL bij de minister meermaals heeft gezegd dat we moeten wieden in het enorme toezichtcircus wat de universiteiten zo langzamerhand zijn geworden. Dat roepen we nu al dertig jaar, en het gebeurt niet.” 

Het is volgens de Groningse bestuursvoorzitter belangrijk om op korte termijn tot uitgewerkte plannen te komen. “We moeten met z’n allen proberen te formuleren hoe we die universiteit willen hebben over tien jaar. Dan wordt het ook veel draaglijker om op sommige onderdelen te bezuinigen, omdat je dan perspectief hebt voor de mensen die zo’n kant op gaan.” 

Weinig vrienden, geen tractoren 

Het is een zeer moeilijke tijd voor de universiteit, die ook politiek gedreven wordt, ziet De Vries. “We hebben op dit moment weinig vrienden en ook geen tractoren.” Ondanks de aankomende actie van 14 november in Utrecht en de brief van VNO-NCW, is de collegevoorzitter somber over de kansen. “We moeten afwachten hoe groot de opkomst is in Utrecht om ons verhaal daar kracht bij te zetten. Veel bedrijven en instellingen hebben hun steun uitgesproken via UNL tegen de bezuinigingen. Op die manier proberen we te redden wat er te redden valt.” 

Wie echter naar de Tweede Kamer kijkt, ziet dat er nog voldoende steun is voor de bezuinigingsplannen van het kabinet. “U kunt ook tellen. We zullen dus andere instrumenten en kanalen nog moeten aanboren om deze voorstellen terug te dringen”, aldus De Vries. “We proberen op alle fronten, zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant, de situatie voor de universiteiten zo goed mogelijk te krijgen.” 

Commentaar vanuit de politiek serieus nemen 

Het politieke discours over universiteiten vraagt niettemin om een andere aanpak, zo zei de bestuursvoorzitter. “We zullen ook de verbinding met de regio en het commentaar dat eris in de maatschappij en sommige delen van de politiek, heel serieus moeten nemen, zodat de legitimiteit van de universiteiten weer hoger wordt. Dat is bij ons allemaal heel sterk aanwezig, in onze eigen universitaire bubbel, maar daarbuiten valt dat erg tegen.” 

Wie denkt dat dit alles is opgelost met een val van het huidige kabinet, heeft het volgens de Groningse bestuurder mis. “Universiteiten zijn onderdeel geworden van een wereldwijde cultuurstrijd. Dat betekent ook dat de discussies over de taal en de natiestaat terug zijn. Dit is een gevecht dat misschien niet openlijk is, maar nu wel gevoerd wordt. Sommige partijen vinden het prima dat er hard wordt ingegrepen bij de universiteiten. We moeten goed kijken wat daarvan serieus is en wat niet. Doen wij misschien ook dingen die we niet zouden moeten doen? Ik vind dat er echt een opgave ligt om daarnaar te kijken.” 

The post “Universiteiten zijn onderdeel geworden van een cultuurstrijd”  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht “Universiteiten zijn onderdeel geworden van een cultuurstrijd”  verscheen eerst op ScienceGuide.

De screening moet het sluitstuk worden van een bredere aanpak om de Nederlandse kennissector weerbaarder te maken tegen ongewenste beïnvloeding en kennisdiefstal door andere landen, aldus Bruins. “Kennisveiligheid is onlosmakelijk verbonden met onze nationale veiligheid”, schrijft hij. “Kennis, technologie en innovatie zijn strategische en militaire machtsmiddelen geworden voor statelijke actoren, die zij actief verwerven.” 

Wordt er niet gediscrimineerd? 

De afgelopen jaren krijgt kennisveiligheid steeds meer aandacht in het hoger onderwijs. Zo werd twee jaar geleden het Loket Kennisveiligheid opgericht, waar onderzoekers terechtkunnen met vragen als zij zich zorgen maken over kennisveiligheid met betrekking tot studenten en medewerkers. Dit loket heeft sinds de start in 2022 meer dan 450 vragen beantwoord. In 2025 wordt het loket geëvalueerd, waarbij ook wordt onderzocht of het loket pro-actiever advies moet geven. 

De twee voorgangers van de huidige minister, Robbert Dijkgraaf en Ingrid van Engelshoven, waren daarnaast beiden al bezig met de voorbereiding van een nieuwe wet rondom kennisveiligheid. Daar kleven echter veel haken en ogen aan, werd onlangs weer duidelijk bij een zitting van het College voor de Rechten van de Mens: wordt er niet oneigenlijk gediscrimineerd met een dergelijke aanpak? 

De universiteiten onderschrijven het belang van kennisveiligheid, zo blijkt uit een recente brief van koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UNL) aan de minister, maar benadrukken ook het belang van internationale samenwerking. “Nederland spint – ook economisch – garen bij onze internationale verbondenheid.” De universiteiten waarschuwen dat groeiende risico’s door geopolitieke ontwikkelingen weliswaar aandacht verdienen, maar “deze verbondenheid niet mogen gijzelen.” 

Behoefte aan een gemeenschappelijke definitie ‘veiligheid’

Alle universiteiten ondernemen stappen om overzichten van veiligheidsgevoelige partnerschappen op te stellen, blijkt uit een inventarisatie van UNL. Sommige instellingen hebben al een systeem opgezet, andere zijn nog in gesprek over de vorm. De aanpak verschilt per instelling, wat volgens UNL te verklaren is door verschillen in risicoprofiel en organisatiestructuur. Wel is er behoefte aan een gemeenschappelijke definitie van een ‘veiligheidsgevoelig partnerschap’. 

De KNAW en NWO hebben daarnaast in een brief aan de minister laten weten dat hij oog moet hebben voor een gelijk speelveld in Europa. “Nederland kan het kennisveiligheidsbeleid niet in isolement ontwikkelen,” aldus de organisaties. Ze pleiten voor een Europees afgestemde lijst met risicopartners. 

Nederland zet inderdaad in op Europese samenwerking op het gebied van kennisveiligheid, blijkt uit de brief van Bruins. “De aanpak op kennisveiligheid is immers het effectiefst als andere landen ook beleid op kennisveiligheid voeren,” schrijft hij. “Zo voorkomen we dat een potentiële risicovolle samenwerking zich verplaatst en zorgen we ervoor dat Nederland een aantrekkelijke plek blijft voor talent en wetenschappelijke samenwerking.” 

Enkele jaren nodig 

Het wetsvoorstel voor de screening wordt volgens planning in de eerste helft van 2025 ter consultatie voorgelegd. De Justitueel Screeningsautoriteit Justis, verantwoordelijk voor het uitvoeren van screenings en het afgeven van verklaringen omtrent gedrag (VOG), heeft echter bij de minister aangegeven enkele jaren nodig te hebben om een screeningsorganisatie op te bouwen. 

De minister wil onderzoeken of dit proces versneld kan worden. Justis schat nu in dat het opbouwen van een screeningsorganisatie en de start van de implementatie enkele jaren in beslag neemt, waardoor Justis naar eigen zeggen gefaseerd kan starten vanaf 2028. 

Meer fijnmazige aanpak voor veiligheid

De screening zal zich specifiek richten op sensitieve kennis en technologie, aldus de minister. “Een meer fijnmazige aanpak bij het afbakenen van sensitieve kennis en technologie kan beter aansluiten bij de praktijk van de kennisinstellingen dan een werkwijze met een bredere aanpak, waarbij gehele vakgebieden worden aangewezen.” 

Minister Bruins uit in zijn Kamerbrief ook stevige zorgen over de Chinese invloed in het Nederlandse wetenschapslandschap. Hij baseert zich daarbij op het Dreigingsbeeld Statelijke Actoren, waarin China wordt aangemerkt als “de grootste dreiging voor de Nederlandse kennisveiligheid.” 

Illegale collectiemethoden van China 

Chinese partijen zijn actief op zoek naar technologieën die aansluiten bij Chinese beleidsdoelen, zegt Bruins. “Er worden zowel legale als illegale collectiemethoden gebruikt.” Nederlandse kennisinstellingen zijn volgens hem “op grote schaal doelwit van diverse (digitale) aanvalscampagnes die proberen hoogwaardige technologie buit te maken.” 

Een rapport van Clingendael over het beurzenprogramma van de China Scholarship Council (CSC) heeft zelfs aangetoond dat Nederlandse universiteiten op bepaalde onderwerpen en vakgebieden te afhankelijk zijn geworden van Chinese beurspromovendi. De minister vindt dat er “bewuster gekozen moet worden op welke punten we wel en niet kunnen samenwerken.” 

The post Minister wil vanaf 2028 masterstudenten en onderzoekers screenen op veiligheid  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Minister wil vanaf 2028 masterstudenten en onderzoekers screenen op veiligheid  verscheen eerst op ScienceGuide.

In een Kamerdebat over het hoger onderwijs, dat vooral gedomineerd werd door de actuele discussies over bezuinigingen, internationalisering en de langstudeerboete, werd ook de sociale veiligheid in het hoger onderwijs en de rol van bestuurders hierin besproken. 

Het is zorgwekkend gesteld met de sociale veiligheid in het hoger onderwijs 

NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger, die al eerder aandacht vroeg voor de situatie in Delft, stond wederom stil bij de laatste ontwikkelingen. “Het is zorgwekkend hoe het gesteld is met de sociale veiligheid in het hoger onderwijs. Steeds vaker bereiken ons berichten, zoals recent bij de TU Delft, die aantonen dat het hier niet om op zichzelf staande incidenten gaat, maar om een structureel probleem.” 

Dat de Onderwijsinspectie hier voor het eerst in de geschiedenis wanbeheer bij een universiteit heeft vastgesteld, onderstreept de ernst van de situatie, zo stelde ze. “Dan rijst de vraag of de minister overweegt maatregelen te nemen om dit aan te pakken. En als dat niet gebeurt, hoe geloofwaardig is het dat er iets wezenlijks zal veranderen aan de cultuur binnen het hoger onderwijs?” 

Niet alleen Delft het speelt breder 

De bestuurscultuur in het hoger onderwijs zou eens tegen het licht moeten worden gehouden, vindt Hertzberger. “Dit probleem beperkt zich niet tot Delft; het speelt breder in het gehele hoger onderwijs. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar de kwaliteit van het bestuur binnen hogescholen en universiteiten. Tegenmacht, toezicht, controle en een vrije pers spelen hierin een cruciale rol.” 

Ook de minister maakt zich grote zorgen over de conclusies van de Inspectie, zei hij. “Dat is ook precies de reden waarom ik direct na mijn aantreden in gesprek ben gegaan met de Raad van Toezicht in Delft.” 

Ik heb de voorzitter nog apart gesproken 

Onlangs heeft minister Bruins met de Delftse RvT-voorzitter gesproken naar aanleiding van een brief van de vakbond CNV, die opriep om de collegevoorzitter van de TU Delft te ontslaan. 

Aankomend voorjaar voert de Inspectie een herstelonderzoek uit, zei Bruins. “De inspectie moet dan met een herstelonderzoek komen om een oordeel te vormen over het actieplan, dat concreet genoeg moet zijn, en de uitvoering van dat actieplan. Februari is een ijkpunt: dan wordt er gekeken waar de TU Delft staat. Ik heb nog steeds de mogelijkheid tot het geven van een aanwijzing. Maar dat is echt het ultimum remedium voor een minister.” 

Hertzberger stelde ook vragen over de externe onderzoeksbureaus die vaak rondom kwesties bij sociale veiligheid worden ingeschakeld. “We zien namelijk niet alleen dat kennisinstellingen deze bureaus inschakelen voor onderzoeken. Er is vaak sprake van grote sturing in zowel de onderzoeksmethodes als de opzet van het onderzoek”, was ze kritisch. 

Hun leven en carrière worden ernstig beschadigd 

Deze externe onderzoeken kunnen grote schade veroorzaken, aldus de NSC’er. “Aan de ene kant aan mogelijke slachtoffers van sociale onveiligheid, en aan de andere kant aan mensen die onterecht worden beschuldigd, waarbij hun leven en carrière daardoor ernstig worden beschadigd. De schade is dus zichtbaar aan beide kanten.” 

De minister erkende dat dit niet altijd goed gaat en dat hij met Mariëtte Hamer, de Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, hierover in gesprek gaat. “Ik maak mij ook zorgen over datzelfde verschijnsel. Misschien is de minister van OCW wel degene die hier dieper over moet nadenken. Ik zal dit onderwerp oppakken met mevrouw Hamer. Vervolgens ga ik kijken hoe ik hier verder op kan reageren.” 

Concrete afspraken met de sector

Ook de persvrijheid in het hoger onderwijs, en soms het gebrek daaraan, kwam ter sprake. Hierin trokken de SP en NSC gezamenlijk op: zij willen dat de minister dit op de agenda zet bij een gesprek met hoger-onderwijsbestuurders. NSC wil dat de minister concreet afspraken maakt met de sector over de onafhankelijkheid van de pers, zodat er een transparante en eerlijke controle blijft bestaan.De minister zei aanvankelijk dat hij daar niet veel voor voelde.  

“Het is nadrukkelijk de verantwoordelijkheid van instellingen om de journalistieke onafhankelijkheid van eigen nieuwsmedia te bewaken en hierover gesprek te voeren binnen de instellingen. Ik verwacht van alle instellingen dat de journalistieke onafhankelijkheid expliciet is vastgelegd, bijvoorbeeld in een redactiestatuut, en dat er plaats is voor artikelen die kritisch staan ten opzichte van de eigen organisatie”, toonde Bruins zich goed van vertrouwen. “Over het algemeen is de situatie zo dat ik nu geen aanleiding zie om nadere afspraken te maken met de sector hierover.” 

‘Glossificering’ van communicatie 

Kamerleden Sandra Beckerman (SP) en Hertzberger lieten het daar niet bij zitten. “We zien steeds, en dat zagen we bijvoorbeeld bij Cursor en Delta, dat de ‘glossificering’ van communicatie binnen universiteiten steeds verder oprukt. Het lijkt erop dat er steeds meer druk wordt uitgeoefend op onwelgevallige verhalen, zeker omdat de betrokken journalisten vaak zelf werkzaam zijn binnen de universiteit.” 

Beckerman wees erop dat ook haar voorgangers bij de SP hier ook voortdurend aandacht voor hebben gevraagd. Ironisch genoeg is een van die voorgangers, voormalig SP-Kamerlid Frank Futselaar, nu als columnist bij SaxNow onderdeel van een controverse over persvrijheid in het hoger onderwijs. Beckerman vroeg de minister daarom om een wettelijke verankering. “Het lijkt steeds meer marketing en steeds minder goede journalistiek. Zou ik mogen vragen of de minister niet alleen daarover in gesprek wil gaan, maar ook wil overwegen om het belang van die onafhankelijke journalistiek eventueel bij wet vast te leggen?” 

Ook daarvoor voelt de minister vooralsnog weinig, antwoordde hij, maar hij gaat het wel bespreken met bestuurders. “Het goede nieuws is dat ik natuurlijk ook cultuur en media onder mij heb en juist daar pleit voor onafhankelijke journalistiek en persvrijheid. Ook de rol van onafhankelijke journalistiek in het behoud van democratie en rechtsstaat. Ik zie het allemaal, maar ik ga eerst in gesprek, en dan verdiep ik mij er verder in.” 

The post Kamer wil tegenmacht in hoger onderwijs beter organiseren  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Kamer wil tegenmacht in hoger onderwijs beter organiseren  verscheen eerst op ScienceGuide.

Het ministerie van OCW gaat vanaf 2025 stevig snijden in de budgetten voor wetenschappelijk onderzoek. Een aanzienlijk deel van deze nieuwe bezuinigingen wordt ingevuld door te korten op de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze bezuiniging komt bovenop eerdere bezuinigingen vanuit het hoofdlijnenakkoord.

Verhoudingen terugbrengen

“De minister heeft voor deze keuze een duidelijke reden”, schrijft Bruins in zijn brief aan de Tweede Kamer. “Er wordt namelijk al fors bezuinigd op de eerste geldstroom. Daardoor dreigt de verhouding tussen de eerste en tweede geldstroom na de verwerking van het hoofdlijnenakkoord te veranderen.” Met de bezuiniging op NWO wil de minister deze verhouding terugbrengen naar het niveau van voor het hoofdlijnenakkoord.

De gevolgen van deze ingreep kunnen volgens de minister ingrijpend zijn. In de brief waarschuwt hij dat de bezuinigingen op NWO mogelijk negatieve impact hebben op het behalen van drie centrale doelen van het wetenschapsbeleid: het versterken van het fundament, ruimte geven aan divers talent, en het verhogen van de maatschappelijke impact van onderwijs en onderzoek. Bovendien zijn de bezuinigingen volgens de minister “potentieel nadelig voor het concurrentievermogen van Nederland.”

Stopzetten promotiebeurzen leraren

Een specifieke maatregel die het hoger onderwijs raakt, is het stopzetten van de promotiebeurzen voor leraren. Deze regeling verdwijnt in het kader van de subsidietaakstelling volledig. Dit betekent dat docenten die willen promoveren hiervoor geen specifieke ondersteuning meer krijgen. Deze call voor de regeling die deze week is opengegaan, zal de laatste zijn.

Daarnaast wordt een reeks maatregelen van het vorige kabinet teruggedraaid, hoewel die zijn vastgelegd in het bestuursakkoord hoger onderwijs. De universiteiten hebben over eerder aangekondigde bezuinigingen al gezegd dat dit een vorm van contractbreuk is. Ze overwegen daarom een gang naar de rechter. Met deze nieuwe bezuinigingen gaat de minister verder met het uithollen van het bestuursakkoord.

Bezuinigingen op bsa en kwaliteitsgelden

Zo wordt er 11 miljoen bezuinigd op maatregelen ten aanzien van het bindend studieadvies. “Het volledige budget wordt structureel met € 11,2 miljoen gekort. Het betreft de middelen die vrijgemaakt zijn in het vorige coalitieakkoord. Tot dusver waren hiervoor nog geen concrete plannen ingediend. In het Hoofdlijnenakkoord is bepaald dat op bindend studieadvies geen wijzigingen zullen worden doorgevoerd.”

Ook wordt het potje van het leenstelsel nog verder uitgeput. “Het betreft de middelen die voortkomen uit de invoering van het leenstelsel in 2015. Met deze middelen konden de instellingen in het hbo en wo investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Niet alle middelen kennen een meerjarige bestemming, waardoor het mogelijk is om deze deels aan te wenden voor invulling van de subsidietaakstelling. Na de korting van € 10,2 miljoen resteert structureel € 26,9 miljoen.”

Geen concrete plannen

Het volledige budget wordt structureel met € 2,2 miljoen gekort ten aanzien van macrodoelmatigheid. “Het betreft de middelen die in het vorige bestuursakkoord zijn opgenomen voor het (bij)sturen op een macrodoelmatig opleidingsaanbod door de universiteiten en hogescholen. Tot dusver zijn hier nog geen concrete plannen voor ingediend vanuit de sector.”

Niet alles verdwijnt echter, probeert de minister nog wat onrust te dimmen. Zo blijven de sectorplannen in het wetenschappelijk onderwijs overeind. Ook wordt er niet gekort op budgetten die als doel hebben om het lerarentekort terug te dringen.

Bezuinigingen beïnvloeden werkdruk en studentenwelzijn

De minister geeft aan dat de bezuinigingen in combinatie met andere taakstellingen het moeilijker kunnen maken om gestelde doelen te bereiken. In zijn brief wijst hij specifiek op de werkdruk bij wetenschappers, die volgens hem samenhangt met de beschikbaarheid van onderzoeksmiddelen. Ook het studentenwelzijn, dat samenhangt met ervaren prestatiedruk, kan onder druk komen te staan.

Met NWO gaat de minister in gesprek over de toekomst. “Wij gaan met NWO in overleg over hoe we de resterende middelen zo effectief mogelijk kunnen inzetten”, schrijft hij in de brief. Over de precieze invulling van dit overleg doet de minister nog geen uitspraken.

De bezuinigingen maken deel uit van een bredere subsidietaakstelling van het ministerie van OCW, die oploopt van 75 miljoen euro in 2025 naar 361 miljoen euro vanaf 2029. Deze taakstelling is onderdeel van een rijksbrede bezuiniging op subsidies van structureel 1 miljard euro.

The post Minister Bruins komt met nieuwe bezuinigingen op wetenschap en studenten first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Minister Bruins komt met nieuwe bezuinigingen op wetenschap en studenten verscheen eerst op ScienceGuide.

Er werd woensdag fel gedebatteerd in de Tweede Kamer over de voorgenomen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Terwijl oppositiepartijen spreken van “een drama voor het land”, houdt minister Bruins vast aan de bezuinigingsplannen uit het hoofdlijnenakkoord. De discussie spitste zich toe op de herinvoering van de langstudeerboete en de toenemende internationalisering van het onderwijs. 

Engels werpt drempels op voor doorstromers 

De verengelsing van het Nederlandse hoger onderwijs moet worden teruggedrongen, vindt de coalitie. NSC-Kamerlid Hertzberger uitte scherpe kritiek op de huidige situatie: de vele Engelstalige bachelor-opleidingen zouden te veel buitenlandse studenten aantrekken, drempels opwerpen voor Nederlandse studenten, en het gebruik van Nederlandstalige bronnen onmogelijk maken.  

Daarnaast studeren buitenlandse studenten meestal niet af in richtingen waaraan Nederland behoefte heeft, herhaalde Hertzberger eerdere uitspraken. PVV’er Patrick van der Hoeff toonde zich tevreden met de aanscherping van het internationaliseringsbeleid die Bruins vorige week aankondigde. “De PVV zegt al jaren hetzelfde wanneer het aankomt op de verlichtende gevolgen van de internationalisering op het hoger onderwijs. Al in 2012 diende de PVV een motie in om de internationale studentenstroom een halt toe te roepen. Toen stemde iedereen tegen, maar eindelijk wordt er nu geluisterd.” 

Een gemankeerde moraal bij universiteitsbestuurders 

De aanscherping van de wet rondom verengelsing is volgens de PVV noodzakelijk vanwege een gemankeerde moraal bij universiteitsbestuurders. “De maas in de wet die de minister nu probeert te dichten, is primair geen teken van een gemankeerde wet, maar een gemankeerde moraal bij universiteitsbesturen. De financiële en ideologische prikkel om de internationalisering in stand te houden, is immens.” 

De PVV steunt daarom ook de mogelijke financiële straffen als universiteiten de verengelsing niet voldoende terugdraaien. “De PVV staat tevreden tegenover de mogelijkheid die de minister openhoudt om, in het geval dat zelfregie en zijn aangekondigde maatregelen niet voldoende impact hebben, de bekostiging per student te gaan verlagen. Het is een tragisch feit dat het zover is gekomen, maar wat moet, dat moet.” 

Minder internationale studenten, maar ze zullen vaker blijven 

Minister Bruins onderstreepte in zijn reactie dat het beschermen van de Nederlandse taal centraal staat in zijn beleid. “De raison d’être van deze wet is de Nederlandse taal weer de norm maken in het hoger onderwijs. Het gevolg daarvan is dat er minder internationale studenten zullen komen. Maar de internationale studenten die komen, zullen vaker blijven omdat ze direct met de Nederlandse taal in aanraking komen. Ze zullen zich thuis voelen, ze zullen onze taal en cultuur leren kennen, ze zullen langer in de regio blijven en met name in tekortsectoren blijven en zo kunnen bijdragen aan onze samenleving en onze economie”, beloofde hij. 

BBB’er Claudia van Zanten vroeg nog een uitzondering voor grensregio’s. De minister is afgelopen vrijdag naar Limburg geweest om daar met het hbo en universiteiten te spreken, en hun zorgen zijn bij hem overgekomen, zei hij. “Ik wil deze zorgen dan ook zeker adresseren in mijn overwegingen omtrent de invulling van de Wet internationalisering in balans”, antwoordde Bruins, zonder verder in te gaan op de details. 

Langstudeerboete is ‘vervelende maatregel’ 

De PVV is alvast goed geluimd door universiteiten die reeds aan het bezuinigen zijn geslagen, bijvoorbeeld door het samenvoegen van kleine talenstudies in Leiden. “Als er studies zijn waar maar enkele mensen zich voor inschrijven, dan moet je jezelf oprecht afvragen of je dit in de lucht moet houden.” Het is altijd goed om op “linkse hobby’s” te bezuinigen, voegde Van der Hoeff toe. 

Kamerlid Claire-Martens America van de VVD maakte van de gelegenheid gebruik om het lobbywerk van koepels UNL en VH te becommentariëren. Zij vindt dat de hogescholen te hard getroffen worden door de bezuinigingen. “Ik wil graag de lobby van de Vereniging Hogescholen complimenteren. Zij zijn, in tegenstelling tot de universiteiten, voortvarend aan de slag gegaan met het nadenken over alternatieven. Zij laten zien dat er een bepaalde mate van zelfreflectie nodig is en dat we een gezamenlijk doel voor ogen hebben. Hoewel zij niet evenredig hebben geprofiteerd van de extra middelen die zijn vrijgemaakt, lijken ze nu wel op dezelfde hoop gegooid te worden als het gaat om de bezuinigingen.” 

Ook de langstudeerboete werd besproken. NSC bepleitte dat medezeggenschappers in het hoger onderwijs uitgezonderd zouden moeten worden van, in de woorden van Hertzberger, “deze vervelende maatregel”. 

‘Vervelend’ is als je een keer de trein mist; dit is een drama 

Dat schoot bij de oppositie in het verkeerde keelgat, net als de rest van de bezuinigingen. “Ik krijg een beestig gevoel dat NSC niet helemaal doorheeft hoe erg deze plannen daadwerkelijk zijn als ik hoor: ja, we vinden het vervelend”, stelde Luc Stultiens van GroenLinks-PvdA. “Vervelend is als je een keer de trein mist of je sleutels kwijtraakt. Dit is niet vervelend, dit is een drama voor het land.”  

Stultiens verwees daarbij naar een oproep van UNL en VNO-NCW om niet te bezuinigen op het hoger onderwijs. “En daarom zeggen al die bedrijven vanochtend in de krant: u maakt het land kapot. Ik hoor graag een reactie van NSC op deze grote woorden van al die bedrijven en al die studenten en docenten die zeggen: doe dit niet.” 

NSC-Kamerlid Herzberger reageerde op de kritiek van het bedrijfsleven door de aanval te kiezen. “Ik heb ook de brief gezien van VNO-NCW en UNL, en die boodschap komt luid en duidelijk bij ons binnen. Wij verwachten en hopen wel dat die bedrijven dan ook de handschoenen oppakken. We zouden dan ook willen vragen: hoeveel investeren zij in onderzoek? Halen die zelf die 3 procent in R&D?” 

Langstudeerboete is ingewikkelde puzzel 

Minister Bruins toonde zich intussen bezorgd over de uitvoerbaarheid van de langstudeerboete van zijn eigen kabinet. “Ik kom er de afgelopen weken en maanden wel steeds meer achter dat ik voor een hele ingewikkelde puzzel sta als het gaat over de langstudeermaatregel”, erkende hij. “Bijvoorbeeld de onevenredige impact die zo’n maatregel op een aantal groepen studenten zal hebben. Ik noem de armere gezinnen, topsporters, eerstegeneratiestudenten en studenten met een beperking.” 

Het vraagstuk rond uitzonderingen blijkt complex. “Zodra ik die meeneem, heeft dat ook weer impact op de maatregel. Hij wordt complexer, de wetsbehandeling en het schrijven van de wet zal langer duren, terwijl de bezuiniging al heel snel inslaat in de financiële tabel van het hoofdlijnenakkoord.” 

Dit is een mooie boel 

Jan Paternotte van D66 had deze reactie van de minister niet verwacht en hekelde de onduidelijkheid die nu blijft voortbestaan. “Dit is een mooie boel. Het is een bezuiniging waarvan we nu al constateren dat die dus onhaalbaar is. De minister zegt zelf dat dit wel eens voor heel veel groepen disproportioneel en hardvochtig kan zijn. Fijn dat hij dat eerlijk zegt. En als we vragen om keuzes, dan kan hij nu eigenlijk op al die dilemma’s nog geen antwoord geven.” 

Paternotte wierp de NSC-minister de lijfspreuk van de partij van Bruins voor de voeten. “We hebben nogal een situatie met elkaar te pakken die ik niet als ‘goed bestuur’ zou omschrijven.” Paternotte vreesde ook dat er geld uit de lumpsum-bekostiging wordt gehaald als de bezuiniging in de vorm van de langstudeerboete niet kan doorgaan. 

Laten we geen valse hoop wekken over langstudeerboete 

Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Stultiens legde zijn vinger op de zere plek en waarschuwde de minister ook dat hij geen valse hoop moet bieden aan studenten met betrekking tot de langstudeerboete. “Er staat een bedrag ingeboekt van 282 miljoen, structureel. Dat betekent toch gewoon concreet dat deze minister voor de komende jaren, tot in het einde der tijden, 94.000 studenten elk jaar opnieuw een boete gaat laten betalen. Dus laten we hier geen valse hoop wekken.” 

De minister moest dat deemoedig erkennen. “De financiële tabel is de financiële tabel. Dus in die zin kan ik weinig hoop bieden aan de heer Stultiens.” Hoe die exacte financiële tabel voor de bezuinigingen eruit komt te zien, wordt binnen enkele weken bekend, zei de minister. Hij kon de VVD en daarmee ook de Vereniging Hogescholen nog niet geruststellen over de verdeling van de bezuiniging op internationale studenten. 

The post Bruins worstelt met uitvoerbaarheid langstudeerboete, Kamer waakt voor valse hoop  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Bruins worstelt met uitvoerbaarheid langstudeerboete, Kamer waakt voor valse hoop  verscheen eerst op ScienceGuide.

Een longitudinaal onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van de Erasmus Universiteit werpt nieuw licht op factoren die bijdragen aan studiesucces in het hoger onderwijs. Positieve relaties tussen student en docent en tussen studenten onderling hebben een gunstig effect hebben op de studieprestaties, blijkt uit de resultaten.

Dit onderzoek wordt nauwelijks gedaan in het hoger onderwijs 

De rol van studie-inzet en studiebetrokkenheid als verklarende factoren voor studieprestaties was tot nu toe onderbelicht. Terwijl er veel onderzoek wordt gedaan naar leerresultaten in het basis- en voortgezet onderwijs, is er in het hoger onderwijs nog nauwelijks onderzoek verricht naar de invloed van de relatie tussen student en docent op het studiesucces, schrijven de onderzoekers. 

Om hierin meer inzicht te krijgen, voerden ze een longitudinale studie uit onder 613 bachelor-studenten van alle dertien Nederlandse openbare universiteiten. De studenten vulden op twee momenten, met een tussenperiode van drieënhalve maand, online vragenlijsten in. Hierin werd gevraagd naar hun relaties met docenten en medestudenten, en hun studie-inzet, studiebetrokkenheid en studieresultaten. De relaties met docenten werden gemeten door te kijken naar zowel formele interacties, bijvoorbeeld het bespreken van de lesstof, als informele contacten.  

Bij de relaties met medestudenten ging het onder meer om het samen bespreken van opdrachten en de mate van verbondenheid. Studie-inzet werd gemeten aan de hand van vragen over de bereidheid hard te werken en aandacht te besteden aan de studie. Studiebetrokkenheid werd gemeten met vragen over inspiratie, toewijding en absorptie in het studiewerk. 

Zich meer betrokken voelen 

Studenten die het contact met docenten en medestudenten als positiever ervaren, werken harder voor hun studie en voelen zich meer betrokken bij hun opleiding, blijkt uit de resultaten. Dit leidt vervolgens tot betere studieresultaten: de onderzoeksresultaten tonen significante indirecte effecten van de kwaliteit van de relaties op de studieresultaten, via studie-inzet en studiebetrokkenheid. 

Interessant is dat de effecten consistent bleken over verschillende groepen studenten heen. Of het nu ging om eerstejaars of derdejaars, mannen of vrouwen, studenten met of zonder migratieachtergrond, het patroon was steeds vergelijkbaar. Dit suggereert dat het gevonden mechanisme breed toepasbaar is binnen het hoger onderwijs, aldus de onderzoekers. 

Stimulans door positieve ervaringen met docent

Vooral de eerste ervaringen met medestudenten hebben een langdurig positief effect op studiegedrag en –prestaties, luidt een opvallende bevinding. Positieve relaties aan het begin van de studie bleken via verhoogde inzet en betrokkenheid door te werken in latere studieprestaties. Ook bij de relaties met docenten was een direct effect zichtbaar: consistente positieve ervaringen met docenten stimuleerden studenten direct om meer inzet te tonen en betrokken te blijven bij hun studie. 

Het onderzoek heeft praktische implicaties voor het hoger onderwijs, aldus de auteurs. De resultaten onderstrepen het belang van het investeren in betekenisvolle relaties tussen studenten, docenten en medestudenten om effectief leergedrag en prestaties te bevorderen. Onderwijsinstellingen zouden beleid kunnen implementeren om deze relaties te versterken, wat uiteindelijk kan leiden tot verbeterde studieprestaties. 

De onderzoekers wijzen erop dat hun bevindingen ook relevant zijn voor het ontwerpen van cursussen en onderwijsactiviteiten. Docenten zouden bijvoorbeeld meer aandacht kunnen besteden aan samenwerkingsopdrachten en differentiatie om een diverse studentenpopulatie te betrekken. Dit is mogelijk door het creëren van uitdagende, complexe leertaken waarbij de talenten van verschillende studenten nodig zijn. Dit zou volgens de Rotterdamse onderzoekers de inzet en betrokkenheid kunnen stimuleren. 

Erkennen en waarderen docent loont 

Op organisatorisch niveau is het belangrijk om docenten te erkennen en te waarderen die pedagogische en affectieve aspecten van het onderwijs vooropstellen, schrijven de auteurs. De onderzoeksresultaten suggereren immers dat studenten betere cijfers halen als ze samenwerken, studiemateriaal bespreken en zich verbonden voelen met elkaar. 

Het team van onderzoekers benadrukt dat hun studie een startpunt vormt voor verder onderzoek. In het basis- en voortgezet onderwijs wordt positief, ondersteunend contact tussen docenten en leerlingen gezien als een essentieel aspect van de leeromgeving. In het hoger onderwijs wordt het belang van dit aspect echter onderschat. Deze studie onderstreept het idee dat ondersteunende relaties met docenten, studenten kunnen motiveren om beter te presteren. 

De auteurs bepleiten daarom meer aandacht voor de pedagogische en affectieve aspecten van universitair onderwijs, naast de traditionele focus op kennisoverdracht. 

The post Goede band tussen student en docent kan langstuderen beperken  first appeared on ScienceGuide.

Het bericht Goede band tussen student en docent kan langstuderen beperken  verscheen eerst op ScienceGuide.