Kunstmatige intelligentie zoals ChatGPT kan studenten helpen bij het reguleren van hun eigen leren, luidde de boodschap tijdens een webinar van SURF over AI en zelfregulerend leren. 

Een zelfregulerende lerende is op meerdere manieren betrokken bij het leren zelf, bijvoorbeeld door het stellen van leerdoelen, reflecteren en het creëren van een gunstige leeromgeving, schetste expert Derk Bransen de theoretische basis. Hij deed onderzoek naar het reguleren van leren bij de Geneeskundeopleiding van de Universiteit Maastricht.  

Studenten hoeven het niet alleen te doen 

“Zelfregulerend leren bestaat uit een complexe samenhang tussen de componenten metacognitie, motivatie en gedrag – concepten die op zichzelf ook al ingewikkeld zijn. Hoe goed iemand de afstemming daartussen kan zoeken, bepaalt in grote mate hoe effectief diens leren wordt gereguleerd.”  

Dat is niet eenvoudig, maar studenten hoeven het gelukkig niet allemaal zelf te doen, was het goede nieuws. “Er is ook co-regulatie, het sámen reguleren van leren.” Als voorbeeld gaf Bransen een geneeskundestudent die leert hechten terwijl een chirurg een oogje in het zeil houdt en af en toe vragen stelt die de strategie, vaardigheden en reflectie betreffen. De chirurg in kwestie heeft dan een belangrijke rol in de regulatie van het leren van de student. “Daarmee trekken we zelfregulerend leren uit het individualistische coconnetje en plaatsen we het daar waar het volgens mij thuishoort: in een complex netwerk van interacties.” 

ChatGPT als co-regulator van leren 

Dat netwerk beperkt zich niet tot mensen, betoogde Bransen. Ook allerlei technologische artefacten en systemen, bijvoorbeeld AI, kunnen helpen bij het reguleren van leren. ChatGPT kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor het generen van een quiz om voorkennis te toetsen. Daarnaast toonde hij een filmpje van een vader die ChatGPT vraagt zijn zoon te begeleiden als die leert hoe de zijdes van een driehoek heten. De zoon moet het zelf leren begrijpen, maar mag in de juiste richting worden gestuurd, luiden de kaders. “De man zet ChatGPT zo heel duidelijk neer als een co-regulator van het leren van zijn zoon, en schetst duidelijk binnen welke kaders dat moet gebeuren”, liet Bransen zien.  

Doordat ChatGPT bevestigt dat een bepaald antwoord goed is, krijgt de zoon direct terugkoppeling over de voortgang van de taak, en na een fout antwoord stelt ChapGPT een aantal vragen waarmee de zoon tot het goede antwoord kan komen. “Oftewel, ChatGPT reguleert de strategische planning en het monitoren van het leren van de zoon.” 

Elke docent kan ChatGPT op zo’n manier inzetten als een persoonlijke co-regulator voor studenten. “Experimenteer er wel eerst zelf mee, en bedenk dat de output van ChatGPT waardevoller wordt naarmate jouw input beter en bruikbaarder is”, benadrukt Bransen. “AI-systemen gaan niet de heilige graal vormen, en al helemaal niet als je niet weet hoe je zo’n systeem moet neerzetten als co-regulator. Besteedt daarom aandacht aan het doel waarmee je het wilt gebruiken, kijk eerst wat het jou oplevert, en ga vervolgens samen met een student aan de slag.” 

Nu geven we door ChatGPT gratis diploma’s weg 

Aan de slag gaan met studenten, dat is precies wat Erdinç Saçan, docent ICT bij Fontys Hogescholen, deed. Hij begon zijn bijdrage met het tonen van een filmpje waarop een kersverse alumnus ChatGPT bedankt voor de hulp bij al zijn opdrachten en zijn scriptie. “Dit is geen grap”, benadrukte Saçan. “In het hoger onderwijs geven we op dit moment – en ik chargeer een beetje – diploma’s gratis weg, terwijl we weten dat studenten hebben gebruikgemaakt van AI.”  

Het hoger onderwijs moet wegblijven van een toekomst waarin studenten iets inleveren met behulp van AI en docenten dat nakijken met behulp van AI, vindt Saçan. Hij gelooft niet dat er een heilige graal is, maar bepleit wel om het proces veel meer aandacht te geven dan het eindproduct. “Als we weten dat studenten met behulp van AI in vijf uur een scriptie kunnen schrijven, is het handiger om te focussen op het proces dan op het eindproduct.”  

Studenten kunnen het ook in 24 uur 

Dat kan echter alleen als docenten tijd hebben om hierover te spreken met hun studenten, betoogde Saçan – en laat het nu meestal precies aan tijd ontbreken in het hoger onderwijs. Samen met Fontys-onderzoeker Rens van der Vorst organiseerde Saçan daarom een hackathon voor ICT-studenten van Fontys. “We wilden het kennisniveau van studenten omtrent generatieve AI meten, maar ook aanleren hoe ze kritisch moeten omgaan met AI, en hoe ze met behulp van AI heel snel tot een product kunt komen.”  

ICT-studenten van Fontys leveren namelijk elke drie weken iets op, krijgen terugkoppeling, en gaan daarmee verder, schetste Saçan. “Tijdens de hackathon bleek echter dat ze dat ook in 24 tot 30 uur een werkend prototype kunnen maken. Studenten maakten bijvoorbeeld een droommachine, een rapper met een eigen album, een YouTube-kanaal, een sarcastische butler en een complete webshop waar je daadwerkelijk producten kon kopen.” 

Studenten kunnen dus ook in 24 uur een prototype maken, leerden de ICT-docenten. “Nu maken we het moeilijker, hebben we gezegd: nu verwachten we dat ze binnen een of twee weken een prototype opleveren, en dat nog verder kunnen testen met experts en belanghebbenden. We leren hun daarnaast bedenken om AI niet altijd te gebruiken voor ieder probleem; blijf ook je hoofd gebruiken.” 

Tijd, tijd en nog eens tijd 

Om AI goed te kunnen gebruiken, moeten docenten eerst zelf digitaal geletterd zijn, benadrukte Saçan. Daarnaast moeten studenten hierin worden opgeleid. “Dat betekent wel dat ze soms reguliere vakken zullen missen, of dat in die vakken aandacht moet zijn voor het gebruik van AI. Ik blijf het zeggen: wat hiervoor nodig is, is tijd, tijd en nog eens tijd.” 

The post “ChatGPT kan studenten helpen bij zelfregulerend leren” first appeared on ScienceGuide.

Het bericht “ChatGPT kan studenten helpen bij zelfregulerend leren” verscheen eerst op ScienceGuide.