Wireless communication devices have exploded again today across Lebanon in a second attack even deadlier than yesterday's explosion of thousands of Hezbollah pagers. According to Lebanon's Ministry of Health, the new attack has killed at least 14 more people and injured more than 450.
Today's attack targeted two-way radios ("walkie-talkies") issued to Hezbollah members. The radios exploded in the middle of the day, with at least one going off during a funeral for people killed in yesterday's pager attacks. A New York Times report on that funeral described the moment:
When the blast went off, a brief, eerie stillness descended on the crowd. Mourners looked at one another in disbelief. The religious chants being broadcast over a loudspeaker abruptly stopped.
Then panic set in. People started scrambling in the streets, hiding in the lobbies of nearby buildings, and shouting at one another, “Turn off your phone! Take out the battery!” Soon a voice on the loudspeaker at the funeral urged everyone to do the same...
One woman, Um Ibrahim, stopped a reporter in the middle of the confusion and begged to use the reporter’s cellphone to call her children. The woman dialed a number with her hands shaking, then screamed into the phone, “Turn off your phones now!”
The story appears to capture the current mood in Lebanon, where no one seems quite sure what will explode next. While today's attack against walkie-talkies is well-attested, various unconfirmed reports suggest that people fear an explosion from just about anything with a battery.
Enlarge/ An ambulance arrives at the site after wireless communication devices known as pagers exploded in Sidon, Lebanon, on September 17, 2024. (credit: Ahmad Kaddoura/Anadolu via Getty Images)
A massive wave of pager explosions across Lebanon and Syria beginning at 3:30 pm local time today killed at least 11 people and injured more than 2,700, according to local officials. Many of the injured appear to be Hezbollah members, although a young girl is said to be among the dead.
Anonymous officials briefed on the matter are now describing it as a supply chain attack in which Israel was able to hide small amounts of explosives inside Taiwanese pagers shipped to Lebanon. The explosive was allegedly triggered by a small switch inside the pagers that would be activated upon receiving a specific code. Once that code was received, the pagers beeped for several seconds—and then detonated.
New York Times reporters captured the chaos of the striking scene in two anecdotes:
De academische vrijheid in Nederland verslechtert, rapporteerde de EP Academic Freedom Monitor begin dit jaar. De algemene institutionele autonomie van hoger-onderwijsinstellingen steeg weliswaar, maar volgens de EUA University Autonomy Scorecard daalde de financiële autonomie tussen 2017 en 2023 met elf procentpunt. Financiële autonomie betreft de mate waarin financieringsvoorwaarden academici beperken in het bepalen van eigen onderzoeks- en onderwijsplannen.
Academische vrijheid en nieuwe coalitie
De nieuwe coalitie van de PVV, NSC, VVD en BBB is van plan de financiële en organisatorische autonomie van hoger-onderwijsinstellingen verder te beperken, bleek gisteren in de Tweede Kamer. Volgens PVV-Kamerlid Reinder Blaauw bieden de bezuinigingen van 970 miljoen euro hoger-onderwijsinstellingen “een mogelijkheid om hun prioriteiten te heroverwegen”.
Volgens de grootste partij in de Kamer liggen de prioriteiten in het hoger onderwijs nu bij “kansengelijkheid in plaats van de kwaliteit van de kansen”, de “activistische woke-cultuur” en “politiek activisme boven wetenschappelijke integriteit”. PVV’er Blaauw liet zich tevens uit over specifieke onderdelen van curricula en schaarde Critical Race Theory, dekolonisatie, feminisme en global justice onder “woke gedachtegoed” dat een “massa studenten, docenten en universiteiten” heeft ‘bezweerd’. Die tijd is voorbij, zei hij erbij.
‘Baas bepaalt’ waar academische vrijheid eindigt
Het is deze coalitie waaraan universiteitsbestuurders in de komende vier jaar het bepalen van de grenzen aan academische vrijheid overlaten. Dat volgt uit een brief van vijftien rectores in Trouw. Met een beroep op de academische vrijheid schrijven zij geen banden te zullen verbreken met Israëlische hoger-onderwijsinstellingen.
“Sowieso zullen wij nooit banden met een heel land verbreken, tenzij de Rijksoverheid ons dit dwingend oplegt, zoals bij Rusland het geval was”, aldus de vijftien rectores.
Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Niet de politie bewaakt de academische vrijheid bewaakt, maar de academische gemeenschap zelf, zei demissionair minister Dijkgraaf gisteren nog. Met die academische gemeenschap is echter niet gesproken over dit besluit van de rectores, schrijft de Nijmeegse hoogleraar Marc van Oostendorp. Hij ziet de brief als een voorbeeld van het gebrek aan democratische legitimiteit van universiteitsbestuurders: ze zijn niet gekozen door de academische gemeenschap, ze zijn aangesteld van bovenaf. Dat doet hen eerder omhoogkijken dan in gesprek gaan met de academische gemeenschap.
“De academische vrijheid kan kennelijk wel worden opgegeven als de Rijksoverheid – de baas – erom vraagt, nooit als de eigen gemeenschap erom vraagt. Nooit”, concludeert Van Oostendorp. “Het is dus niet de wetenschappelijke gemeenschap die bepaalt wat academische vrijheid is – die gemeenschap mag nu in een krant lezen wat de bazen ervan vinden. De vrijheid wordt bepaald door de baas.”
Hiërarchische bestuurscultuur probleem
De EP Academic Freedom Monitor omschreef overigens ook de hiërarchische bestuurscultuur aan Nederlandse universiteiten als bedreiging voor de academische vrijheid. Medezeggenschapsraden worden daarnaast steeds vaker geconfronteerd met besluiten die bestuurders eerst onderling nemen in UNL-verband en vervolgens pas voorleggen aan de medezeggenschap.
Dat zien de bestuurders van de UvA in dit geval ook, blijkt uit de notulen van een collegevergadering. “Het College constateert een (externe) beweging om te werken met veel gezamenlijke codes (zoals de demonstratierichtlijn van UNL), die voorbij gaat [sic.] aan het gesprek dat instellingen intern te voeren hebben met hun medezeggenschap.”
Morele grenzen aan academische vrijheid
Niet alleen Van Oostendorp reageerde kritisch op de brief van Nederlandse rectores. De Leidse wetenschapper Hilde van Meegdenburg betoogde in De Volkskrant dat academische vrijheid morele grenzen kent. “Israëlische universiteiten werken mee aan de ontwikkeling van de wapens en politionele en militaire strategieën die de bezetting, onderdrukking, en het huidige genocidale geweld mogelijk maken”, schrijft ze. “Net zoals we niet eindeloos liberaal kunnen zijn jegens niet-liberalen, kunnen we geen eindeloze vrijheid gunnen in het aangezicht van vrijheidsbeperkingen.”
Daarnaast heerst een “oorverdovende stilte” richting Palestijnse academici en universiteiten, constateert Van Meegdenburg. Die universiteiten liggen allen in puin.
Tilburgse bestuurders willen gesprek met Israëlische collega’s
De logica van de brief van rectores roept nog verdere vragen op. Zo stellen de rectores “natuurlijk” pal te staan voor “fundamentele kernwaarden” zoals “vrijheid, rechtvaardigheid en respect voor de mensenrechten”. Juist om die te kunnen blijven benadrukken richting instellingen waar die onder druk staan, moeten de banden niet worden verbroken, redeneren de rectores. Doen ze dat dan ook?
De Universiteit Leiden wil daarover geen uitspraak doen, en de Universiteit Twente heeft geen institutionele banden met Israëlische universiteiten, laten woordvoerders weten op deze vraag die door ScienceGuide aan alle universiteiten is voorgelegd. De Universiteit van Tilburg heeft gespreksuitnodigingen en inmiddels ook herinneringen gestuurd aan de bestuurders van Israëlische universiteiten waarmee de TiU samenwerkt, aldus de woordvoerder.
Daarnaast blijft de vraag wat Nederlandse universiteiten zullen doen als de academische vrijheid niet alleen onder druk staat bij zusterinstellingen, maar deze instellingen zelf deelnemen aan onderdrukking. Meerdere wetenschappers, van wie de Israëlische onderzoeker Maya Wind de bekendste is, hebben inzichtelijk gemaakt dat Israëlische hoger-onderwijsinstellingen niet losstaan van het Israëlische regeringsbeleid met betrekking tot de Palestijnse gebieden. Een opleiding aan de Radboud Universiteit besloot daarom al zelf de banden met Israëlische instellingen te verbreken.
Verwevenheid Israëlische instituten en overheid
Medewerkers van de Universiteit Leiden hebben inzichtelijk gemaakt welke banden hun universiteit onderhoudt met Israëlische instellingen. Zo participeert de Leidse universiteit in een onderzoeksproject rond ‘antiterrorisme’ waarbij ook de Reichman University is betrokken. Die private Israëlische universiteit onderhoudt sterke banden met de inlichtingdienst van het leger, aldus de onderzoekers. “De universiteit is gesticht op een voormalige legerbasis, en tien procent van de studieplekken is gereserveerd voor veteranen of elite-militairen.” Daarnaast werkt de Reichman University samen met Elbit Systems, Israëls grootste wapenproducent die bommen maakt voor dichtbevolkte gebieden.
De Universiteit Leiden heeft daarnaast een uitwisselingsprogramma met de Hebrew University of Jerusalem (HUJ). Die huisvest de HUJ het Havatzalot-programma, een trainingsonderdeel voor Israëlische elite-militairen. Het uitwisselingsprogramma met de HUJ is overigens tot nader onderzoek stopgezet door de Universiteit Leiden, evenals een uitwisselingsprogramma met de Tel Aviv University (TAU)
Ook de TAU heeft allerlei banden met het Israëlische leger, aldus de Leidse onderzoekers – bijvoorbeeld door het Erez-programma voor militairen te huisvesten middels financiering vanuit het Ministerie van Defensie. Soldaten lopen geüniformeerd en gewapend op de campus, en de TAU moet voldoen aan allerlei voorwaarden van het Ministerie van Defensie – bijvoorbeeld ervoor zorgen dat militairen niet te maken krijgen met ‘beledigende uitingen’, aldus het rapport.
Verweer uit Tel Aviv
In een uitgebreide reactie op de roep om boycots van Israëlische universiteiten zegt de TAU zelf het principe van vrijheid van meningsuiting juist te allen tijde te verdedigen – ook nu. “Niet één TAU-student of medewerkers is nu of ooit bestraft vanwege het uiten van pro-Palestijnse standpunten”, schrijft de universiteit. Volgens de TAU lag de instelling in de afgelopen maand onder grote publieke druk om een medewerker te ontslaan die steun uitsprak voor een in Israël veroordeelde Palestijn, maar weigerde de bestuursvoorzitter dit te doen. Ook zal de universiteit nooit gehoorzamen aan een wet die het tonen van de Palestijnse vlag verbiedt, aldus de TUA.
Niettemin is de TAU trots op haar studenten “en vooral onze reservesoldaten”, liet de universiteit onlangs weten. “Het is moeilijk genoeg om je land te verdedigen, laat staan dat te combineren met academisch succes.”
Vlaamse universiteiten vragen Europa om richtlijnen
Ook de Europese politiek wordt genoopt zich te buigen over vragen rond de samenwerking tussen Europese en Israëlische universiteiten. De koepel van Vlaamse universiteiten heeft de Europese Commissie gevraagd om richtlijnen voor samenwerking met Israëlische universiteiten binnen het Horizon Europe-programma. Het is, zeker gezien de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof, de vraag of Israëlische partners zich houden aan de “hoogste ethische standaarden” zoals die in artikel 14 van het Horizon Europe-programma staan beschreven, redeneren de Vlaamse Universiteiten.
“We zijn ons ten volle bewust van het feit dat er verschillen kunnen bestaan tussen verschillende Israëlische partners die deelnemen aan Horizon Europe-projecten”, schrijven ze. “Elke indicatie of Israëlische instituten zich al dan niet houden aan de ethische standaarden van de Europese Commissie zou meer dan welkom zijn.”
Login
